AİB Azərbaycandan su təsərrüfatı ilə bağlı 7 layihənin dəstəklənməsi üçün müraciət alıb

Asiya İnkişaf Bankı (AİB) Azərbaycan hökumətindən su təsərrüfatı sektorunda yeddi fərqli layihəyə dəstək göstərilməsi ilə bağlı müraciət alıb. Bu məlumatı AİB-in Cənubi Asiya departamentinin Şəhərsalma və Su ehtiyatları bölməsinin direktoru Norio Sayto özəl müsahibəsində bildirib. O qeyd edib ki, Azərbaycanın Maliyyə Nazirliyi, İqtisadiyyat Nazirliyi və Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi ilə səmərəli müzakirələr aparılıb. Alınan müraciətlər su ehtiyatlarının idarə edilməsini gücləndirməyə və sistemin effektivliyini artırmağa yönəlib. Bu, mövcud su təmizləyici qurğuların yenidən qurulmasını və ya su kəmərlərinin modernləşdirilməsini əhatə edir. Sayto, AİB komandasının artıq iki ay əvvəl ekspress-sahə tədqiqatı apardığını və bu layihələrin hamısının həqiqətən əhəmiyyətli və aktual olduğunu təsdiqlədiyini xatırlatdı. Hazırda Bank, hökumətin hansı layihələrin AİB dəstəyi ilə həyata keçiriləcəyinə dair yekun qərarını gözləyir. Hökumət, ehtimal ki, digər tərəfdaşlarla da danışıqlar aparır və indi AİB tərəfindən maliyyələşdiriləcək hissəni dəqiqləşdirir.

AİB nümayəndəsi Azərbaycana mümkün dəstəyin üç əsas istiqamətini müəyyən edib. Birinci istiqamət səmərəliliklə bağlıdır. Su təchizatı sisteminin yaxşılaşdırılması dayanıqlığı artırmağa xidmət edir. İkinci əsas aspekt inklüzivlikdir. AİB-in işlədiyi Asiya regionlarında bu, fərdi təsərrüfat səviyyəsində su təchizatı və kanalizasiya sistemlərinə qoşulmanı təmin etməyi nəzərdə tutur. Bu yanaşma, xüsusilə ictimai sağlamlıq baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır. Məqsəd bütün vətəndaşların təhlükəsiz idarə olunan su təchizatı və sanitar xidmətlərindən istifadə edə bilməsidir. Üçüncü istiqamət isə dayanıqlılıqla əlaqəlidir. Dünyanın bir çox şəhərləri daşqın kimi problemlərlə üzləşir, lakin yağış və sel suları vacib su ehtiyatı sayıla bilər. Bəzi ölkələrdə Bank, yağış sularının yeraltı su təbəqələrində və ya xüsusi anbarlarda toplanaraq sonradan istifadə edilməsi üçün yeraltı suların bərpası tədbirlərinə dəstək göstərir. Bu cür yanaşmalar Azərbaycanda da tətbiq oluna bilər.

Sayto, Bankın dövlət sektoru ilə işləyərkən milli hökuməti əsas tərəfdaş hesab etdiyini vurğuladı. Şəhər infrastrukturu məsələlərində isə yerli hakimiyyət orqanları və ya bələdiyyələr vacib rol oynayır və layihə icraçısı kimi çıxış edirlər. AİB planlaşdırma mərhələsində yerli hakimiyyətləri cəlb edir. Uzunmüddətli və dayanıqlı xidmət göstərilməsi üçün bu yerli qurumların potensialının gücləndirilməsi olduqca lazımdır. Digər önəmli məqam maraqlı tərəflərin, o cümlədən əhalinin layihəyə cəlb olunmasıdır. AİB hazırlıq mərhələsində yerli iştirakçılarla qarşılıqlı əlaqə prosesləri tətbiq edir ki, əhali layihə haqqında məlumat alsın və fikirlərini bildirə bilsin. Su ehtiyatlarına mənbədən dənizə qədər bütöv şəkildə baxmaq lazımdır. Azərbaycanda su ehtiyatlarının 80%-dən çoxu kənd təsərrüfatında istifadə olunur və bu sektorun effektivliyini artırmaq vacibdir. Həmçinin, şəhər səviyyəsində itirilən, amma gəlir gətirməyən suyun (non-revenue water) azaldılması və çirkab suların təmizlənib yenidən istifadə edilməsi mühüm strategiyalardır. Bank, layihələrin ilkin mərhələsində iqlim risklərinin qiymətləndirilməsini apararaq şəhər sistemlərinin dayanıqlılığını artırır.