Ali Məhkəmə zavod tərəfindən ekoloji hüquqpozma törədilməsi ilə bağlı qərar verib

Ali Məhkəmə ekoloji zərərlə bağlı təzminatın ödənilməsi məsələsinə aydınlıq gətirən mühüm qərar qəbul edib. Məhkəmədən verilən məlumata görə, Ali Məhkəmənin Mülki kollegiyası sağlam ətraf mühitdə yaşamaq hüququnun pozulması nəticəsində vurulan zərərin ödənilməsi ilə bağlı məhkəmə təcrübəsini təmin edən bir sənədi təsdiqləyib.

Məsələ bir vətəndaşın neft emalı zavoduna qarşı qaldırdığı iddia ilə əlaqədar idi. İddiaçı sağlamlığına dəyən zərərin məhz həmin zavodun fəaliyyəti ilə bağlı olduğunu bildirirdi. O, zavodun mülki məsuliyyətə cəlb edilməsini və dəymiş zərərin ödənilməsini tələb edirdi. Bu iş göstərir ki, Ali Məhkəmə sənaye fəaliyyəti nəticəsində yaranan ekoloji məsuliyyətə dair standartları müəyyənləşdirir.

İşə baxılma zamanı iddiaçıya məxsus fərdi yaşayış evinin yaxınlığında monitorinqlər aparılıb. Nəticələr havada və suda zərərli maddələrin miqdarının normadan artıq olduğunu təsdiqləyib. Aparılan yoxlamalar zamanı atmosferə atılan çirkləndirici maddələrin, xüsusilə də etil-benzolun qatılığının sanitar norma həddini bir neçə dəfə keçdiyi müəyyənləşib. Hava və su nümunələrinin analizləri göstərdi ki, neft emalı zavodu ətraf mühiti ciddi şəkildə çirkləndirir.

Apellyasiya instansiyası məhkəməsi bu faktları nəzərə alaraq cavabdeh zavoddan iddiaçıya mənəvi zərər üçün əhəmiyyətli məbləğdə pul vəsaitinin tutularaq ödənilməsi barədə qərar çıxarıb. Zavod bu mənəvi təzminat qərarı ilə razılaşmayıb və Ali Məhkəməyə müraciət edib. Ali Məhkəmənin Mülki kollegiyası öz qərarında sağlam ətraf mühitdə yaşamaq hüququnun hər kəsin ekoloji cəhətdən təmiz, əlverişli və təhlükəsiz mühitdə yaşamasına təminat verdiyini vurğulayıb.

Məhkəmə bu hüququn Konstitusiyanın 39-cu maddəsi, beynəlxalq hüquqi sənədlər və “Ətraf mühitin mühafizəsi haqqında” Qanun kimi normativ aktlarla qorunduğunu qeyd edib. Ətrafdakılar üçün yüksək təhlükə mənbəyi sayılan zavodlar tərəfindən törədilən ekoloji hüquqpozmalar şəxsin sağlamlıq və digər şəxsiyyət hüquqlarının pozulmasına, eyni zamanda mənəvi zərərin vurulmasına səbəb ola bilər. Beləliklə, istehsal müəssisələri və digər təşkilatlar fəaliyyətlərini həyata keçirərkən bu hüquqların pozulmasından çəkinməlidirlər.