Azərbaycan ADB-nin Buzlaqların Əriməsi üzrə Uyğunlaşma Proqramı çərçivəsində maliyyələşdirilə bilər

Yaşıl İqlim Fondu (YİF) Asiya İnkişaf Bankının (ADB) reallaşdırdığı "Buzlaqlardan Təsərrüfatlara" proqramı üçün 250 milyon ABŞ dolları məbləğində vəsait ayırıb. Bu maliyyələşmə Mərkəzi Asiya, Cənubi Qafqaz və Pakistanın buzlaqlardan asılı olan ərazilərində yaşayan icmalar üçün dayanıqlı su və kənd təsərrüfatı sistemləri qurmağı hədəfləyir. YİF-in ayırdığı bu vəsait əsasən qrantlar şəklində təqdim ediləcək.

Bu böyük proqram çərçivəsində, YİF-in qrantları ADB-nin növbəti 10 il ərzində bu layihələr üçün nəzərdə tutduğu 3,25 milyard ABŞ dolları həcmindəki vəsaitlə birlikdə investisiya olunacaq. Buzlaqların sürətlə əriməsi səbəbindən yaranan artan quraqlıqlar və ya daşqınlar şəraitində səmərəli suvarma, su anbarlarının yaradılması və su hövzələrinin idarə edilməsinə ciddi investisiya yönəldiləcək. Bu layihələr kənd təsərrüfatında məhsuldarlığı artırmağa kömək edəcək. YİF-in regional direktoru Thomas Eriksson deyir ki, bu proqram iqlimin su sistemlərinə təsirlərini idarə etmək üçün ölkələrin planlaşdırmanı və əməkdaşlığı gücləndirməsinə yardım edəcək.

"Buzlaqlardan Təsərrüfatlara" təşəbbüsü ADB-nin inkişaf etməkdə olan 9 üzv ölkəsini, o cümlədən Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstan, Qazaxıstan, Qırğız Respublikası, Pakistan, Tacikistan, Türkmənistan və Özbəkistanı əhatə edir. Bu ölkələrin kənd təsərrüfatı, içməli su və elektrik enerjisinin istehsalı buzlaq və qar sularından qidalanan çaylardan asılıdır. Buzlaqların sürətlə əriməsi isə bu xidmətlər üçün birbaşa təhlükə yaradır. Proqram ümumilikdə 27 milyon hektar ərazini əhatə edəcək və Cənubi Qafqazda Kür daxil olmaqla, buzlaqla qidalanan dörd çay hövzəsinə diqqət yetirəcək.

Proqramdan təxminən 13 milyon insan, o cümlədən ucqar dağlıq ərazilərdə yaşayan fermerlər və həssas əhali birbaşa faydalanacaq. Təşəbbüs həm iqlim və buzlaqlar üzrə qiymətləndirmələrə dəstək verəcək, həm də müşahidə və erkən xəbərdarlıq sistemlərini gücləndirəcək. Bu, icmaların buzlaq göllərinin daşması və uzunmüddətli quraqlıq kimi fəlakətlərin təsirlərini idarə etməsinə şərait yaradacaq. Kənd təsərrüfatı ilə yanaşı, proqram su qıtlığı və ekstremal istilik dalğalarına məruz qalan icmalar üçün adaptiv sosial müdafiə mexanizmlərinə və səhiyyə xidmətlərinə də dəstək verəcək. Bundan əlavə, proqram yerli bankların imkanlarını artıraraq, xüsusilə qadınların idarə etdiyi kənd təsərrüfatı müəssisələrinə yardım edəcək.