Azərbaycanın İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun aktivlərinin keyfiyyəti yüksək olaraq qalır - Fitch

Fitch agentliyi Azərbaycanın İpoteka və Kredit Zəmanət Fondunun aktivlərinin keyfiyyətinin sabit və yüksək olaraq qaldığını bildirir. Hesabata görə, problemli kreditlər ipoteka və sonradan geri alınma şərti ilə verilən icarə kreditlərindən ibarət ümumi portfelin 0,1 faizindən az hissəsini təşkil edir. Bu, Fondun kredit vermə fəaliyyətində yüksək dərəcəli sabitliyə işarə edir. Fondun maliyyə profili davamlı və əhəmiyyətli dövlət dəstəyi sayəsində qorunur. Bu dəstək, Fondun orta səviyyəli, lakin sabit mənfəətliliyində və dayanıqlı biznes modelində özünü göstərir.

Fond hər il dövlət tərəfindən kapital yatırımları almağa davam edir. Məsələn, 2024-2025-ci illərdə bu məbləğ 172,7 milyon manat təşkil edib. Bu vəsaitlər birbaşa sosial ipotekaların maliyyələşdirilməsinə yönəldilmişdir. Əlavə dəstək forması kimi, Mərkəzi Bank Fondun istiqrazlarının geri alınmasına dair zəmanət verir. Bank istiqraz sahiblərinin tələbi əsasında onları geri almağı öhdəsinə götürür. Fitch qeyd edir ki, hazırda Mərkəzi Bank Fondun dövriyyədə olan istiqrazlarının təxminən 80 faizinə sahibdir.

Fitch analitikləri bildirirlər ki, Fond ölkədə gəlir vergisindən azad edilən dörd qurumdan biridir. Dövlət Fondun istiqrazlarının və məhsullarının xüsusi risk statusu vasitəsilə dolayı dəstək göstərir, bu da onları kommersiya istiqrazları ilə müqayisədə banklar üçün daha cəlbedici edir. Gələcək maliyyələşmə planlarına gəlincə, dövlət 2026-cı ildə 100 milyon manat həcmində maliyyələşmə təqdim etməyi planlaşdırır. Bu vəsaitlərin böyük hissəsi sosial ipotekaların maliyyələşdirilməsinə, eləcə də kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinə verilən kreditlərin subsidiyalaşdırılmasına yönəldiləcəkdir.

Fond mənfəət məqsədi daşımayan, lakin gəlir gətirən dövlət qurumudur və aşağı maliyyələşmə xərcləri ilə dəstəklənir. 2024-cü ildə onun mənfəəti əvvəlki illə müqayisədə dəyişməyərək 23,2 milyon manat təşkil edib. Kredit portfelinin mərhələli şəkildə genişlənməsi nəticəsində xalis faiz gəlirlərində qeydə alınan cüzi artım, əməkhaqqı xərclərinin yüksəlməsi ilə tarazlanmışdır.