ICGB və Şərqi Avropanın 5 ölkəsinin qaz operatorları Ukraynaya qaz tədarükünün yeni marşrutlarını işə salırlar

Yunanıstan-Bolqarıstan İnterkonnektorunun (IGB) operatoru olan ICGB şirkəti beş Şərqi Avropa ölkəsinin qaz nəqliyyat sistemləri operatorları ilə mühüm saziş imzalayıb. Bu razılaşmaya əsasən, Yunanıstanın şimal hissəsindən Ukraynaya təbii qaz nəqli üçün iki yeni marşrut istifadəyə verilir. Saziş Yunanıstan, Bolqarıstan, Rumıniya, Moldova və Ukraynanın operatorlarını əhatə edir. Bu qərar noyabrın 6-7-də Afinada keçirilən Transatlantik Enerji Əməkdaşlığı Tərəfdaşlığının (P-TEC) 6-cı iclasında qəbul edilib. Yeni marşrutlar regional enerji təhlükəsizliyini gücləndirməyə xidmət edir və artıq təsdiq üçün milli enerji tənzimləyicilərinə təqdim olunub.

"Route 2" və "Route 3" adlanan bu yeni yollar Aleksandrupolisdəki LNG terminalından və Trans-Adriatik Boru Kəmərindən (TAP) gələn təbii qazın nəqlini nəzərdə tutur. Qaz əvvəlcə IGB vasitəsilə, daha sonra isə Trans-Balkan boru kəməri, Rumıniya və Moldova üzərindən Ukraynaya çatdırılacaq. Qaz nəqliyyat sistemlərinin operatorları tənzimləyici orqanlara ünvanladıqları birgə məktubda bu iki marşrutu 2025-ci ilin dekabrından 2026-cı ilin aprelinə qədər əlçatan etməyi təklif edirlər. Bu layihələr bu ilin əvvəlində istismara verilmiş "Route 1"i tamamlayır. Onların yaradılması bölgə üzrə qaz təchizatı şəbəkələrinin dayanıqlığını əhəmiyyətli dərəcədə artıracaq.

ICGB rəhbərləri, Teodora Georgieva və Corc Satlas, imzalanan sazişin region operatorlarının birgə hərəkət etmək və təhlükəsiz sərhədlərarası enerji daşımalarını təmin etmək əzmini göstərdiyini bildiriblər. Şirkət eyni zamanda öz tarifində 46% -lik böyük endirim tətbiq etdiyini açıqlayıb. Bu addım sərhədlərarası qaz tədarükü üçün iqtisadi cəhətdən rəqabətqabiliyyətli variantlar yaratmağa sadiqliyi təsdiqləyir. Yunanıstan, Bolqarıstan, Rumıniya, Moldova və Ukraynanın operatorlarının əlaqələndirilmiş səyləri Avropa Komissiyasının qaz təchizatı marşrutlarının diversifikasiyası strategiyasına uyğundur. Bu strategiya Rusiya qazının tədricən LNG və Xəzər qazı ilə əvəzlənməsini hədəfləyir.

Yeni marşrutların həyata keçirilməsi, tariflərin azaldılması ilə dəstəklənərək, Avropanın təbii qazı ən çox tələb olunan yerlərə çatdırmaq imkanlarını genişləndirəcək. Bu, həmçinin Ukraynaya enerji sabitliyini təmin etməkdə dəstək verəcək. "Route 2" DESFA şəbəkəsindəki Amfitriti sistemlərarası birləşmə nöqtəsindən başlayır, IGB boyunca və daha sonra Trans-Balkan dəhlizi ilə davam edir. "Route 3" isə IGB-nin TAP ilə sistemlərarası birləşmə nöqtəsindən başlayıb eyni yolla davam edir. IGB qaz kəməri 182 kilometr uzunluğundadır, diametri 32 düymdür. Boru kəmərinin illik ötürücülük qabiliyyəti ilkin olaraq 3 milyard kubmetr təşkil edir, lakin bazar marağından asılı olaraq bu həcm illik 5 milyard kubmetrə qədər artırıla bilər.