İƏT İsrailin İordan çayının qərb sahili üzərində nəzarəti bərqərar edən qanunlarını pisləyir

İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) üzv dövlətlər İsrailin İordan çayının qərb sahili üzərində tam hüquqi nəzarəti bərqərar edən qanun layihələrini sərt şəkildə pisləyib. Bu addım bölgədəki vəziyyəti daha da gərginləşdirir və beynəlxalq hüquq normalarına zidd hesab edilir. Səudiyyə Ərəbistanı Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat xidməti yaydığı bəyanatda bu qınamanın təfərrüatları verilib. Təşkilat ölkələri İsrail Knessetinin Qərb Sahili üzərində suverenliyə nail olmağı hədəfləyən qanun layihələrini qəbul etməsini qətiyyətlə rədd edirlər. Onlar bu cür birtərəfli hərəkətlərin BMT qətnamələrini və beynəlxalq hüququ ciddi şəkildə pozduğunu bildirirlər.

Bəyanatda Ərəb Liqası ilə birlikdə çıxış edən İƏT dövlətlərinin bu qanunlara qarşı birləşdiyi göstərilir. Pisləyən ölkələr arasında Səudiyyə Ərəbistanı, İordaniya, İndoneziya, Pakistan, Türkiyə, Cibuti, Oman, Qambiya, Fələstin, Qətər, Küveyt, Liviya, Malayziya, Misir və Nigeriya var. Bu dövlətlərin hamısı İsrailin atdığı addımı münaqişənin həllinə mane olan və regionda sabitliyi təhlükə altına atan bir hərəkət kimi qiymətləndirir. Onlar vurğulayırlar ki, İsrailin Qərb Sahili ərazilərinə nəzarəti bərqərar etmək cəhdləri BMT qətnamələrinin birbaşa pozulmasıdır. Belə qanunların təsdiqi iki dövlətli həll prinsipinə ziyan vurur.

İƏT ölkələri eyni zamanda Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin (BƏM) 22 oktyabr 2025-ci il tarixli qərarını müsbət qarşılayıb. Bu qərar İsrailin Fələstin ərazilərinin sakinlərinə qarşı öhdəliklərini əks etdirir. Qərara görə, İsrail sakinlərə yaşamaq hüququ, işgəncələrdən müdafiə hüququ və hərəkət azadlığı verməlidir. Həmçinin, bu öhdəliklər təhlükəsizlik, yaşayış yerinin qorunması, mənzil hüququ, sağlamlıq və təhsil hüquqlarını da əhatə edir. İƏT bildirir ki, BƏM-in bu qərarı fələstinlilərin ayrı-seçkilikdən müdafiə hüquqlarını təmin etmək baxımından vacib sənəddir. Təşkilat İsrailin beynəlxalq öhdəliklərə hörmət etməsini tələb edir.