Qızılın bahalaşması muzeylərdən edilən oğurluqların artmasına səbəb olub

Avropanın böyük muzeylərində ilin əvvəlindən bəri ondan çox iri oğurluq hadisəsi qeydə alınıb. Əgər əvvəllər cinayətkarlar Van Qoqun, Rembrantın və ya Pikasunun sənət əsərlərini hədəfləyirdilərsə, indi vəziyyət köklü şəkildə dəyişib. Artıq oğrular birbaşa qızıla yönəlirlər. Avropa mediası xəbər verir ki, qızılın birjalarda kəskin bahalaşması muzeylərdən edilən oğurluqlara ciddi təsir göstərir. Təşkilatlanmış dəstələrin demək olar heç biri Van Qoqun əsərini, Viktor Hüqonun əlyazmasını, yaxud 19-cu əsrə aid təyyarə detalını oğurlamaq üçün muzeyə girmir.

Bunun əvəzinə, birjalarda qızılın bahalaşması fonunda külçə və sikkələrin oğurlanması ən münasib variant sayılır. Bahalı tablonu satmaq uzun vaxt tələb edir və yaxalanma riski çox yüksəkdir. Qızılda isə vəziyyət fərqlidir, çünki onu asanlıqla əridib satmaq mümkündür. Luvr Muzeyinə və ya Lozan Muzeyinə edilən basqınlar da bu tendensiyanı aydın göstərir. Fransalı mədəniyyətşünas Pyer Nual bildirir ki, cinayətkarlar heç bir muzeyin alınmaz qala olmadığını yaxşı başa düşürlər. Onun sözlərinə görə, reallıqda bir muzeyi qarət etmək zərgərlik emalatxanasını talamaqdan daha asan bir işdir.

Ekspertlərin qənaətinə görə, qızıla görə muzeylərə hücum edən şəxslər sadə bir prinsiplə hərəkət edirlər. Onlar əldə etdikləri qəniməti əridərək satırlar. Bu prosesdən sonra heç bir müstəntiq ərinmiş metalın mənşəyini müəyyən edə bilmir. Bu, sənət əsərlərinin qanunsuz bazarda satılmasından qat-qat az risklidir, çünki oğurlanmış qızıl tez bir zamanda izini itirir. Qızıl oğurluğu ilə bağlı ilk böyük qalmaqal 2017-ci ildə Berlində baş vermişdi. Həmin vaxt kraliça II Elizabetin təsviri olan 100 kiloqramlıq sikkə ('Big Maple Leaf') oğurlanmışdı. Xalis qızıldan tökülmüş bu eksponat əridilib satıldı, cinayətkarlar isə tapılmadı. Eyni ildə Drezden qəsrindən 120 milyon dollarlıq zinət əşyaları da oğurlanmışdı.

Bu il sentyabrında isə Parisdəki İnsan Muzeyindən təkbaşına 5 kiloqram qızıl çıxaran şəxsi də tapmaq mümkün olmayıb. Avropada muzeylərin təhlükəsizlik sistemi ilə bağlı ekspertlər çoxdan həyəcan təbili çalırlar. Tanınmış muzeylərin mühafizəsi xüsusi narahatlıq doğurur. Son hadisədən sonra məlum oldu ki, Luvr Muzeyinin təhlükəsizlik sistemini yeniləmək və kamera sayını artırmaq üçün 75 milyon avro tələb olunur. Lakin muzey rəhbərliyi gəlirləri başlıca olaraq ekspozisiyanın zənginləşməsinə yönəldir. Bu cür maliyyə qərarları isə muzeyləri bahalı qızıl əşyaları üçün asan hədəfə çevirir.