Təbriz Əmmayev: "Təbii qaz Azərbaycanın enerji keçidinin komponenti olacaq"

Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin ("Azəriqaz" İB) baş direktorunun strategiya və dayanıqlıq üzrə müavini Təbriz Əmmayev Təbii qazın Azərbaycanın gələcək enerji təhlükəsizliyinin və keçidinin mühüm enerji komponenti olacağını bildirib.

O, bu fikirləri Bakıda keçirilən XIII Beynəlxalq "Caspian Energy Forum 2025" tədbirində səsləndirib. Əmmayevin sözlərinə görə, enerji keçidində əsas məqsəd sadəcə alternativ yanacaq tapmaq deyil. Əksinə, məqsəd enerji istehsalı, paylanması və istehlakının idarə edilməsinə yanaşmanın dəyişməsidir. Bu prosesdə enerji keçidi mütləq şəkildə enerji təhlükəsizliyini riskə atmamalıdır. Bəzən enerji təhlükəsizliyi enerji keçidini müəyyən qədər məhdudlaşdırmalıdır. Təxminən 10-12 il əvvəl enerji təhlükəsizliyi daha ön planda idi və təbii qaz onun əsas komponenti sayılırdı, həm ölkə daxilində, həm də ixrac perspektivindən buna baxılırdı.

Texnologiyanın inkişafı, geosiyasi problemlər və iqlim dəyişikliyi səbəbindən enerji təhlükəsizliyi mövzusu bir qədər enerji keçidi mövzusuna çevrildi. Gələn 10 ildə hansı mövzunun önə çıxacağını demək çətin olsa da, Əmmayev yeni yanaşmanın əsas enerji komponentinin yenə də təbii qaz olacağına əmindir. "Azəriqaz" rəsmisi xəbərdarlıq etdi ki, enerji keçidinin balanslaşdırılmış şəkildə aparılmaması müəyyən ziddiyyətlərə yol aça bilər.

Təbii qaz "körpü yanacağı" kimi qəbul edilir və enerji keçidini düzgün, etibarlı həyata keçirmək üçün əsas seçimlərdən biridir. Qaz, kömür və mazutla müqayisədə 40-50% daha az karbon emissiyası yaradır. O, metan yanmasından ibarətdir; bu zaman karbon və hidrogen ayrılır, istilik itkisi də az olur. Qaz halında olduğu üçün yandıqda his, kül və ya bərk tullantılar yaranmır. Təbii qazın rolu məişətdə, sənayedə və elektrik enerjisi sistemində artacaq, çünki külək və günəş enerjisi kimi mənbələr dəyişkən və idarə olunmayan mənbələrdir. Onların balanslaşdırılması üçün güclü saxlama texnologiyaları inkişaf etməlidir. Lakin bu texnologiyalar kommersiya cəhətdən sərfəli deyil və vaxt tələb edir. Əmmayevə görə, bu dövrü kompensasiya edəcək yanaşma məhz təbii qazın istifadəsi olacaqdır.