Travmadan sonra reabilitasiya vacibdirmi? - Səhiyyə Nazirliyinin mütəxəssisindən cavab

Travma sonrası reabilitasiya insanların əvvəlki sağlamlıq vəziyyətinə və normal həyat keyfiyyətinə qayıtması üçün olduqca əhəmiyyətli bir mərhələ sayılır. Travmatoloq Murad Davudov bu mövzuya aydınlıq gətirib. O, “Sağlam radio”nun (93 FM) “Sağlam səhər” verilişində bildirib ki, travma təkcə sümük sınığı demək deyil. Əslində, bu, əzələ, bağ, sinir və oynaqların zədələnmələrini də əhatə edir.

Belə hallar olduqda, ilkin tibbi yardım nə qədər gərəkdirsə, reabilitasiyanın düzgün və vaxtında aparılması da bir o qədər önəmlidir. Hər travma üçün bərpa müalicəsi lazım olmasa da, xüsusilə ağır və təkrarlanan travmalardan sonra bu proses mütləq həyata keçirilməlidir. Yüngül zədələr olduqda, vəziyyət bəzən sadəcə istirahət, yüngül fiziki hərəkətlər və adi fizioterapevtik tədbirlərlə stabilləşə bilir. Lakin bud, çanaq, onurğa, diz, çiyin və aşıq-baldır nahiyəsindəki sınıqlar zamanı funksional pozğunluqların yaranmasının qarşısını almaq üçün daha geniş və mərhələli bərpa tədbirləri tələb olunur.

Travma sonrası bərpa müalicəsi sümük və oynaqların sağalmasına yardım edir. Bununla yanaşı, əzələ gücünü, koordinasiyanı və hərəkətliliyi də bərpa etmək bu müalicənin əsas məqsədlərindəndir. Davudov qeyd edir ki, reabilitasiya prosesi hər xəstənin travmasının növünə və zədələnmə yerinə uyğun olaraq xüsusi planlaşdırılır. Prosesin başlanğıcında əsas hədəf ağrının və şişkinliyin nəzarət altına alınmasıdır. Daha sonra fizioterapevtin nəzarəti altında aktiv və passiv hərəkətlərə başlanılır. Bu mərhələdə oynaqların hərəkət qabiliyyəti bərpa edilir və əzələlər tədricən gücləndirilir.

Toxumaların sağalmasını sürətləndirmək üçün ultrasəs, maqnitoterapiya və elektrostimulyasiya kimi fizioterapevtik üsullardan istifadə edilir. Müalicə zamanı tətbiq edilən masaj və əzələ məşqləri xəstənin əvvəlki funksional səviyyəsinə qayıtmasına kömək edir. Mütəxəssis vurğulayır ki, xüsusilə böyük oynaqlarda, açıq və ya çoxsaylı sınıqlarda, habelə sinirlərin zədələnməsi hallarında, reabilitasiya daha uzun müddət tələb edir. Bu cür ağır travmalardan sonra xəstənin gündəlik həyatına tam qayıtması yalnız davamlı və mərhələli bərpa tədbirləri ilə mümkündür. Reabilitasiya sadəcə fiziki bərpa deyil; o, həm də psixoloji dəstəyi tələb edir. Travmadan sonra insanlar qorxu, inamsızlıq və müxtəlif psixoloji çətinliklər yaşaya bilərlər. Bu səbəbdən peşəkar psixoloji dəstək sağlamlığın bərpası üçün çox mühüm rol daşıyır.