Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasının 102 illiyidir

Bu gün Türkiyə Respublikasının yaranmasının 102 illiyi qeyd olunur. Cümhuriyyət 1923-cü il oktyabrın 29-da Türkiyə Böyük Millət Məclisi tərəfindən elan edilmişdi. Bu hadisə böyük tarixi əhəmiyyət daşıyır. Yalnız iki il sonra, 1925-ci ildə, 29 oktyabrın türk dövlətinin qurulması günü kimi bayram edilməsi haqqında qanun qəbul edildi. Bu elan Birinci Dünya müharibəsindən sonra Osmanlı İmperiyası məğlubiyyətə uğradığı və ərazilərinin işğala məruz qaldığı çətin dövrdə baş verdi.

İşğal vəziyyəti zamanı Mustafa Kamal Atatürkün başçılıq etdiyi milli hərəkat mübarizə apardı. Bu mübarizə 1923-cü ildə milli qüvvələrin qələbəsi ilə başa çatdı. Bu zəfər müasir Türkiyə dövlətinin əsasını qoydu. Türkiyə qurulduğu 1923-cü ildən etibarən parlament üsul idarəsi ilə idarə olunurdu. Ölkənin ilk Prezidenti 1923-1938-ci illərdə vəzifədə olan Mustafa Kamal Atatürk olub.

Lakin idarəetmə forması son illərdə dəyişdi. Türkiyə 2018-ci ildən etibarən prezident üsul-idarəsinə keçib. Hazırda ölkənin Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğandır. Onun sədri olduğu Ədalət və İnkişaf Partiyası (AKP) ilk dəfə 2002-ci ildə parlament seçkilərində qalib gəldi. AKP o vaxtdan bəri Türkiyənin hakim partiyasıdır. Bu gün Türkiyə bir çox beynəlxalq təşkilatların, o cümlədən NATO-nun üzvü, dünyada əsas siyasi aktorlardan biridir. Ankara türk dövlətləri arasında inteqrasiyanın güclənməsində mühüm rol oynayır, xüsusilə Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT) daxilində aktiv fəaliyyət göstərir.