Vaxtilə hazırkı Ermənistan ərazisində 650 kənddə azərbaycanlılar yaşayıb - Tennesi Texnologiya Universitetinin professoru

Hazırkı Ermənistan ərazisində vaxtilə 650 kənddə Azərbaycanlılar yaşayıb. Bu tarixi məlumat Tennesi Texnologiya Universitetinin professoru Michael Martin Gunter tərəfindən açıqlanıb. O, bu faktı Qərbi Azərbaycan İcması tərəfindən təşkil edilmiş III Beynəlxalq Konfransda panel müzakirəsi zamanı səsləndirib. Konfrans "Mədəni irs və qayıdış hüququ: Ermənistandan didərgin salınmış azərbaycanlıların mədəni irsinin bərpası-ədalətə, barışığa və sülhə aparan yol kimi” mövzusuna həsr olunmuşdu. Professor Gunter təkcə məskunlaşma miqyasını deyil, həm də köçkünlüyün dəhşətli nəticələrini qeyd etdi. Onun sözlərinə görə, 300 mindən çox etnik azərbaycanlı öz tarixi, dədə-baba yurdlarından qovulub. Bu rəqəmlər regionda baş verən demoqrafik dəyişikliklərin və tarixi ədalətsizliyin miqyasını aydın göstərir.

Professor həmçinin regionun tarixi adlarının yəni toponimlərin mədəni əlaqələrinə toxundu. O bildirdi ki, Ermənistanda mövcud olan ilkin toponimlər birbaşa Azərbaycan mədəniyyəti və tarixi ilə bağlıdır. Bu adlar ərazinin əsl tarixi mənsubiyyətinə işarə edir. Lakin bu adlar sonrakı dövrlərdə ciddi dəyişikliklərə məruz qaldı. Gunter əlavə edib ki, bu toponimlər erməniləşməyə məruz qalıb, yəni Azərbaycan toponimləri dəyişdirilib. Mədəni irsin bərpası məsələsi Beynəlxalq Konfransın əsas istiqamətlərindən biri idi. Bu bərpa, ədalət və barışığa nail olmaq üçün vacib bir yol kimi görünür.

Michael Martin Gunterin təqdim etdiyi faktlar Qərbi Azərbaycandan məcburi köçkün düşən insanların taleyini beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırır. O xüsusi olaraq qeyd etdi ki, bu ərazilərdən 300 mindən çox azərbaycanlı qovulub. Konfransın mövzusu da məhz didərgin salınmış azərbaycanlıların mədəni irsinin bərpası ilə bağlı idi. Professorun çıxışı regionun tarixi yaddaşının qorunması və itirilmiş irsin geri qaytarılması səylərində mühüm rol oynayır. Bu məlumatlar, bölgədə sülhün və ədalətin bərpası üçün tarixi faktlara əsaslanaraq irəliləməyin nə qədər vacib olduğunu vurğulayır.