Zəfər xronikası. 21 oktyabr 2020-ci il: Prezident İlham Əliyev Yaponiyanın “Nikkei” qəzetinə müsahibə verib (FOTO/VİDEO)

2020-ci il sentyabrın 27-də Ermənistan silahlı qüvvələrinin cəbhəboyu genişmiqyaslı təxribatına cavab olaraq Azərbaycan Ordusu sonradan "Dəmir yumruq" adlandırılan əks-hücum əməliyyatına başladı. 44 gün davam edən Vətən müharibəsi təqribən otuzillik işğala son qoyulması və ərazi bütövlüyümüzün bərpası ilə nəticələndi. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev 2020-ci il oktyabrın 21-də Yaponiyanın "Nikkei" qəzetinə verdiyi müsahibədə münaqişənin həlli yolları, atəşkəs cəhdləri və regional əməkdaşlıq barədə ətraflı danışıb.

Prezident Əliyev nazirlər səviyyəsində Vaşinqtonda keçiriləcək görüşlərə toxunarkən, əsas məqsədin Ermənistan rəhbərliyinin işğalın sonu ilə bağlı nə qədər hazır olduğunu müəyyən etmək olduğunu bildirib. Bu görüşlər Minsk Qrupunun həmsədr ölkələri olan ABŞ, Rusiya və Fransa paytaxtlarında əvvəllər də dəfələrlə olmuşdu. Prezident qeyd edib ki, artıq status-kvo mövcud deyil, təmas xətti də yoxdur. Ona görə də Ermənistan rəhbərliyi daha məntiqli davranmalı və işğal edilmiş əraziləri boşaltmağa sadiq qalmalıdır. Əfsuslar olsun ki, Ermənistanın bu hökuməti ilə münaqişənin sülh yolu ilə nizamlanması perspektivləri çox uzaq görünür. Çünki Ermənistanın baş nazirinin "Qarabağ Ermənistandır" kimi səmərəsiz və təhrikedici bəyanatları danışıqları mənasız edib. Üstəlik, Gəncəyə raket zərbəsi vurulması və dinc şəhərlərə gündəlik hücumlar danışıqlar üçün imkan buraxmır.

Prezident Əliyev atəşkəs cəhdlərinin uğursuzluğa düçar olmasının səbəbini Ermənistanın pozucu mövqeyində görüb. İkinci atəşkəs elan ediləndən cəmi iki dəqiqə sonra pozuldu. Ermənistan qoşunları dinc şəhərlərə hücumlarını davam etdirib; Tərtərə yüzdən çox raket atıb və artıq azad edilmiş əraziləri geri götürməyə cəhd edib. O, Gəncəyə ballistik raketlə hücumu hərbi cinayət adlandırıb. Prezident vurğulayıb ki, atəşkəsə birtərəfli qaydada nail olmaq mümkün deyil; Azərbaycana hücum olunursa, biz özümüzü müdafiə etməklə yanaşı, əks-hücuma da keçməliyik. Əliyev deyib ki, biz artıq Zəngilan şəhərini və bir çox kəndləri azad etdik. Döyüş meydanında qələbə sayəsində Ermənistan hökuməti öz davranışı haqqında ciddi düşünməli və əraziləri boşaltmaq barədə öhdəlik götürməlidir. Danışıqlar masasına oturmaq üçün Ermənistan açıq şəkildə işğal olunmuş ərazilərin boşaldılacağına dair ciddi öhdəlik götürməli və BMT qətnamələrinə əməl etməlidir. Bütün işğal olunmuş ərazilər qaytarılmalıdır, o cümlədən qədim Azərbaycan şəhəri olan Şuşa.

Beynəlxalq proseslərə və gələcək planlara gəlincə, Prezident Minsk Qrupunun 30 il ərzində heç bir nəticə əldə etmədiyini xatırladıb. Türkiyənin regional məsələlərdə fəal iştirakını qətiyyətlə dəstəklədiyini bildirib. Türkiyə Azərbaycanın ən yaxın müttəfiqi və qardaş ölkəsidir. Türkiyə de-fakto artıq cəlb olunub və regiona sabitlik gətirir. Enerji təhlükəsizliyi məsələsinə toxunaraq, Prezident TAP kəmərinin qrafikə uyğun tamamlandığını və Ermənistanın kəmərlərə hücum hədələrinin terrorçu xislətindən irəli gəldiyini deyib. O xəbərdarlıq edib ki, əgər Ermənistan mülki infrastruktura hücum etsə, sərt şəkildə cəzalandırılacaq. İşğaldan sonra Dağlıq Qarabağda yaşayan ermənilərin statusu barədə suala cavab olaraq, Aliyev onların Azərbaycan vətəndaşları olduğunu və hüquqlarının tam təmin ediləcəyini vurğulayıb. Lakin o, Qarabağda heç bir referendumun olmayacağını və Azərbaycan ərazisində ikinci erməni dövlətinin yaradılmasına icazə verilməyəcəyini qətiyyətlə bəyan edib.

Sülh regionda vəziyyəti tamamilə dəyişə bilər. Azərbaycan və Gürcüstan arasında olan yüksək əməkdaşlıq səviyyəsi buna misaldır. İşğala son qoyulduğu təqdirdə, Azərbaycan bütün kommunikasiyaları açacaq. Türkiyə hökumətinin də Ermənistan əraziləri boşaltdığı təqdirdə sərhədləri açmağa hazır olduğu məlumdur. Prezident deyib ki, Türkiyə və Azərbaycanla münasibətləri normallaşdırmadan Ermənistanın gələcəyi yoxdur. Hazırda Ermənistan iqtisadi tənəzzül yaşayır, əhalisi azalır və bu döyüşlərdən sonra daha da çox problem çəkəcək. Prezident çıxışının sonunda bəyan edib ki, Ermənistanın "cəsur ordusu" haqqında bütün mifləri bir feyk idi, onların ordusu qaçır. Biz əraziləri azad etməyə davam edəcəyik, onlar bizim torpaqlardan çıxana kimi bu proses davam edəcək.