Zəfər xronikası. 26 oktyabr 2020-ci il: Prezident İlham Əliyev İtaliyanın Rai-1 televiziya kanalına müsahibə verib (FOTO/VİDEO)

2020-ci il sentyabrın 27-də Ermənistan silahlı qüvvələri cəbhəboyu genişmiqyaslı təxribata başladı. Buna cavab olaraq Azərbaycan Ordusu "Dəmir yumruq" əks-hücum əməliyyatına start verdi. 44 gün davam edən Vətən müharibəsi otuzillik işğala son qoydu və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü bərpa etdi. Müharibənin kritik anlarında, 2020-ci il oktyabrın 26-da Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev İtaliyanın Rai-1 televiziya kanalına müsahibə verib.

Prezident Əliyev yeni atəşkəsin qüvvədə qalmasının tamamilə Ermənistanın davranışından asılı olacağını bildirdi, çünki ilk iki atəşkəs məhz onlar tərəfindən pozulmuşdu. O qeyd etdi ki, humanitar mülahizələrə əsaslanan birinci atəşkəs 24 saat ərzində pozuldu. Ermənistan vəhşicəsinə Gəncə şəhərinə gecə vaxtı ballistik raket atdı, nəticədə 10 nəfər həlak oldu. İkinci atəşkəs isə təyin olunmuş saatdan cəmi iki dəqiqə sonra pozuldu. Oktyabrın 26-da saat 08:00-dan qüvvəyə minmiş yeni atəşkəsdən sonra Tərtər şəhərinə yenə mərmilər atılmışdı. Biz buna dərhal cavab vermədik, ümid edirik ki, bu, təsadüfən olub. Lakin əgər bu davam etsə, təbii ki, biz adekvat cavab verməyə məcbur olacağıq. Bu fonda, üçüncü atəşkəsin davamlılığı böyük bir sual altında idi.

Prezident Əliyev hərbi əməliyyatlara başlamağın əsas səbəbini Ermənistanın danışıqlar prosesini hər vasitə ilə pozmaq istəməsi ilə izah etdi. Ermənistanın rəhbərliyi baza prinsiplərini qəbuledilməz sayırdı və işğal edilmiş ərazilərin bir qarışını belə qaytarmaq istəmirdi. Bu mövqe baza prinsiplərinə tamamilə ziddir. Baş nazir açıq şəkildə bəyan etmişdi ki, Azərbaycan danışıqları Ermənistanla deyil, qondarma "Dağlıq Qarabağın" rəhbərləri ilə aparmalıdır, həmçinin "Qarabağ Ermənistandır və nöqtə" deməklə danışıqlar prosesini pozmaq məqsədi güdürdü. Son bir ildə faktiki olaraq danışıqlar getməmişdi. Ermənistan bunu Azərbaycana yıxmaq üçün iyulda sərhəddə, avqustda təxribat qrupu göndərməklə və sentyabrda dinc şəhərləri atəşə tutmaqla ardıcıl cəhdlər etdi. Onlar, yəqin ki, bu dəfə də təmkin göstərəcəyimizi gözləyirdilər, lakin belə olmadı və biz qətiyyətli cavab verdik.

Əliyev hərbi əməliyyatların hansı şərtlərlə dayandırılacağını da açıqladı. Konstruktiv yanaşma ondan ibarət olmalıdır ki, Ermənistan baş nazirin şəxsində baza prinsiplərini qəbul etdiyini bəyan etsin. Bu prinsiplər keçmiş Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin ətrafındakı yeddi rayonun Azərbaycana qaytarılmasını və azərbaycanlı məcburi köçkünlərin Dağlıq Qarabağa, o cümlədən qədim Şuşa şəhərinə qayıtmasını nəzərdə tutur. Bu yanaşma BMT Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnaməsinə əsaslanır. Prezident, həmçinin Fransa və Rusiya tərəfindən Suriyadan muzdluların gətirilməsi və Türkiyə qoşunlarının iştirakı ilə bağlı irəli sürülən əsassız ittihamları rədd etdi. O, bu ölkələrdən sübut tələb etdi, lakin heç bir dəlil təqdim edilmədi. Bütün bunlar Azərbaycana qara yaxmaq cəhdidir. Türkiyənin F-16 təyyarələrinin Azərbaycan ərazisində olması münaqişə ərəfəsində keçirilmiş birgə hərbi təlimlərin nəticəsi idi. Biz onlara tövsiyə edirik ki, əvvəl özlərinə baxsınlar. Bizim əsas tələbimiz baza prinsiplərini qəbul etməlidirlər.

İtaliyanın münaqişənin həllində mühüm rol oynaya biləcəyini vurğulayan Prezident, Minsk qrupunun əvvəllər İtaliya diplomatı tərəfindən idarə edildiyini xatırlatdı. Lakin həmsədrlər institutu fəaliyyəti inhisara aldıqdan sonra 28 il ərzində heç bir nəticə əldə edilmədi, yalnız bürokratik prosedurlar icra olundu. Əliyev qeyd etdi ki, Azərbaycan, Ermənistandan fərqli olaraq, çoxmillətli dövlətdir. İtaliyanın Alto-Adice və ya Aland adaları kimi müsbət özünüidarə təcrübələri öyrənilmişdir, lakin Ermənistan həmişə belə təklifləri rədd etmişdir. Azərbaycanın Qarabağla bağlı gələcək baxışı isə firavan, dinc bir əraziyə çevrilməkdir. Biz Qarabağda həm qayıtmalı olan azərbaycanlıların, həm də orada yaşayan ermənilərin dinc yanaşı yaşayacaqları bir gələcək görürük. Buna nail olmaq üçün Ermənistan rəhbərliyi işğalçı siyasətdən imtina etməlidir. Əks halda, biz bu torpaqları istənilən yolla - sülh, ya da müharibə yolu ilə geri qaytaracağıq.