Zəfər xronikası. 9 noyabr 2020-ci il: Prezident İlham Əliyev “BBC News”a müsahibə verib (FOTO/VİDEO)

2020-ci il sentyabrın 27-də Ermənistan silahlı qüvvələrinin genişmiqyaslı təxribatına cavab olaraq Azərbaycan Ordusu "Dəmir yumruq" əks-hücum əməliyyatına başladı. Təxminən otuzillik işğala son qoyan 44 günlük Vətən müharibəsi Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası ilə nəticələndi. Bu müharibənin kritik mərhələsində, 9 noyabr 2020-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin BBC News telekanalına verdiyi müsahibə yayımlandı. Dövlət başçısı müharibənin dayandırılması üçün Azərbaycanın şərtlərini açıqladı. Prezident Əliyev bildirirdi ki, əgər Ermənistan rəhbərliyi işğal olunmuş ərazilərin boşaldılması barədə ictimai öhdəlik götürsəydi, Azərbaycan hər an döyüşü dayandırmağa hazır idi. Bu tələb lap əvvəldən irəli sürülmüşdü və əsas prinsiplərə əsaslanırdı. Həmin prinsiplərdə Dağlıq Qarabağın ətrafındakı yeddi rayonun boşaldılması çox aydın qeyd olunub. Prezident qeyd etdi ki, Ermənistanın Baş naziri Ağdamın bir hissəsini, Kəlbəcəri və Laçını nə vaxt boşaldacağını açıq bəyan etsəydi, döyüşlər dərhal dayandırılardı. O, əlavə etdi ki, Ermənistan bizə qulaq assaydı, müharibə çoxdan başa çatmış olardı.

Müsahibə zamanı Aliyev Dağlıq Qarabağda yaşayan erməni əhali ilə bağlı etnik təmizləmə qorxularına da cavab verdi. O, bu cür ittihamları əsassız adlandırdı və Azərbaycanın qisas almayacağına qəti zəmanət verdi. Prezident vurğuladı ki, Dağlıq Qarabağdakı ermənilər bizim vətəndaşlarımızdır və onlar orada yaşamağa davam edəcəklər. O, 1990-cı illərdə ermənilərin bütün azərbaycanlıları Dağlıq Qarabağdan qovduğunu, lakin Azərbaycanın eyni şəkildə davranmayacağını xatırlatdı. Dövlət başçısı ölkədə minlərlə erməninin yaşadığını qeyd edərək, bu insanların heç bir etnik təmizləməyə məruz qalmadığını söylədi. Gələcək idarəçilik barədə danışarkən, Prezident dedi ki, müəyyən özünüidarəetmə, məsələn, bələdiyyə idarəçiliyi və ya mədəni muxtariyyət kimi variantlar üzərində işləmək mümkündür, lakin Azərbaycanın ərazi bütövlüyü pozulmamalıdır. İşğaldan azad edilmiş ərazilər cinayətkar xunta rejimindən təmizləndikdən sonra oradakı ermənilərin Azərbaycanda daha yüksək məvacib və sosial müdafiə ilə daha yaxşı yaşayacaqlarını proqnozlaşdırdı.

Hərbi əməliyyatlar və mülki itkilər barədə suallara cavab verən Prezident beynəlxalq mediada Azərbaycana qarşı qarayaxma təbliğatının aparıldığını iddia etdi. O, Şuşadakı kilsənin atəşə tutulması ilə bağlı məlumatlara toxunaraq, bunun ya Azərbaycan artilleriyasının səhvi, ya da ermənilərin özləri tərəfindən qəsdən edilmiş təxribat ola biləcəyini dedi. Aliyev kasetli bombalardan istifadə etməsi barədə Human Rights Watch təşkilatının iddialarını "yalan xəbər" adlandırdı və Azərbaycanın buna ehtiyacı olmadığını dedi. O, Azərbaycanda 92 mülki şəxsin erməni qüvvələrinin ballistik raketlərlə həyata keçirdiyi hücumlar nəticəsində öldürüldüyünü qeyd etdi. O, Ermənistanın isə Gəncəyə və Bərdəyə qəsdən hücum etdiyini, əksinə, Azərbaycanın yalnız hərbi hədəflərə zərbə endirdiyini vurğuladı. Prezident, həmçinin, Azərbaycanın hərbi itkilərinin miqyası barədə danışarkən, müasir silahlardan istifadə sayəsində itkilərin minimal olduğunu və ictimaiyyətin müharibəni sona qədər davam etdirmək tələbini dəstəklədiyini bildirdi.

Türkiyənin münaqişədəki rolu barədə suallar zamanı Prezident Əliyev Rəcəb Tayyib Ərdoğanla tez-tez danışdığını, lakin Türkiyənin dəstəyinin yalnız siyasi və mənəvi səviyyədə olduğunu təsdiqlədi. O, döyüş bölgəsində türk pilotlarının və ya əsgərlərinin olmadığını qətiyyətlə inkar etdi. Azərbaycanın öz müasir hərbi avadanlıqlarını, o cümlədən türk və İsrail dronlarını alaraq istifadə etdiyini qeyd etdi. Azad edilmiş ərazilərin bərpası ilə bağlı danışan dövlət başçısı, ilk növbədə, Ermənistanın vurduğu ziyanın qiymətləndirilməsi üçün beynəlxalq ekspertlərin dəvət ediləcəyini dedi. Bütün şəhərlərin və kəndlərin, o cümlədən Füzulinin demək olar ki, tamamilə dağıdıldığını qeyd edən Prezident, infrastrukturun (yollar, su, elektrik stansiyaları) qurulması üçün böyük sərmayələrə və illərə ehtiyac olduğunu söylədi. O, hər il 7 min ilə 10 minədək ailəni bu ərazilərə köçürə biləcəyini planlaşdırdığını bildirdi.

Prezident Əliyev yekun olaraq Cənubi Qafqazda sülhün perspektivlərinə toxundu və bunun Ermənistanın məntiqli mövqeyindən asılı olduğunu dedi. O, sülhün gəlməsi üçün Paşinyan hökumətinin ərazilərin boşaldılması ilə bağlı konkret vaxt cədvəli verməli olduğunu təkrarladı. Əgər Ermənistan könüllü geri çəkilmə öhdəliyini götürməsə, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tam bərpa edənə qədər sona qədər döyüşəcəyini vurğuladı. Azərbaycan lideri münaqişənin həllindən sonra ölkə üçün yeni bir dövrün başlayacağını və bunun ölkənin iqtisadi və siyasi inkişafına yeni imkanlar açacağını proqnozlaşdırdı. Əliyev Azərbaycan xalqının birlik nümayiş etdirdiyini və bu birliyin ölkəni daha güclü bir dövlətə çevirəcəyinə əminliyini ifadə etdi.