Siniflərdə şagird sayı azaldılmalıdır - Ekspert

Təhsil İşçilərinin Həmrəyliyi Alyansının (TİHA) sədri, təhsil eksperti Əmrah Həsənli siniflərdə şagird sayının həddən artıq çox olmasının tədrisin keyfiyyətinə mənfi təsir etdiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, bir sinifdə 30-dan çox şagirdin olması təlim prosesinin keyfiyyətinə birbaşa təsir edən amildir. Orta ümumtəhsil məktəblərində tədris yükü, fənn proqramlarının həcmi və müəllim-şagird ünsiyyətinin intensivliyi nəzərə alınmalıdır. Böyük komplektli siniflər müəllimin fərdi yanaşmasını məhdudlaşdırır. Bu vəziyyət şagirdlərin sosial-emosional dinlənilmə imkanlarını azaldır, həm də ümumi təhsil nəticələrinə neqativ təsir göstərir. Əmrah Həsənli hesab edir ki, təhsilin səmərəli olması üçün siniflərdəki sıxlıq mütləq tənzimlənməlidir.

Ekspert qeyd edir ki, qanunvericilik də bu məsələyə diqqət yetirir. "Ümumi təhsil haqqında” Qanunda və aidiyyəti normativ sənədlərdə sinif komplektləşməsi zamanı şagird sayının optimal həddə saxlanılması tövsiyə olunur. Məqsəd hər bir şagirdin təlimə cəlb edilməsini, qiymətləndirmədə obyektivliyi və pedaqoji nəzarətin effektivliyini təmin etməkdir. Beynəlxalq təcrübə fərqli nəticələr ortaya qoyur; Finlandiya, Estoniya, Sinqapur kimi yüksək nəticəli təhsil sistemlərində siniflər orta hesabla 18-24 şagirddən ibarət olur. Bu model müəllimin sinfi tam idarə etməsinə, tənqidi düşünmə və layihə əsaslı tapşırıqların icrasını yüksək keyfiyyətlə həyata keçirməyə şərait yaradır. Azərbaycan reallığına uyğun məqsədəuyğun say isə 20-24 nəfər aralığıdır. Bu, müəllimə şagirdləri fərdi şəkildə tanımaq və diqqəti dərs prosesinə yönləndirmək baxımından optimal hədd hesab olunur.

Ekspert sinifdə şagird sayının tənzimlənməsinin iki əsas istiqamətdə aparılmalı olduğunu qeyd edib. Birinci, infrastrukturun genişləndirilməsi vacibdir. Yeni məktəblərin tikilməsi, köhnə məktəblərin əlavə korpuslarla böyüdülməsi və mövcud məkanlardan daha səmərəli istifadə edilməsi lazımdır. İkinci istiqamət sinif komplektləşməsi qaydalarının gücləndirilməsini tələb edir. Qeydiyyat, köçürmə və sinif bölgüsü zamanı normativlərin ciddi tətbiqi mütləqdir. Məktəblərə əlavə pedaqoji ştat vahidlərinin ayrılması da zəruri addımdır. Siniflərin şagird sıxlığını azaltmaq yalnız komfort məsələsi deyil. Bu, istehsal edilən təhsilin keyfiyyətinə birbaşa təsir göstərən strateji bir addımdır. Sinif sayının normallaşdırılması təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi üçün əsas şərtdir.