Nadir Səhra Giləmeyvəsi Şəkərli Diabetin Müalicəsində Yeni Üfüqlər Açır: Təbii Yolla Metabolizmin Bərpası

Şəkərli diabetin müalicəsində böyük irəliləyiş kimi qiymətləndirilən yeni bir kəşf elan edildi: alimlər az tanınan bir səhra bitkisində inanılmaz sağlamlıq faydaları aşkar ediblər. Əsrlərdir ənənəvi tibbdə istifadə olunan Nitraria roborowskii Kom bitkisinin meyvəsi diabetik siçanlarda insulin müqaviməti ilə mübarizə aparmaq və sağlam metabolizmi bərpa etmək üçün güclü potensiala malik olduğunu göstərir. Bitki ekstraktı təkcə qan şəkərini stabilləşdirməklə kifayətlənməyib, həm də anormal yağ mübadiləsi və oksidləşdirici stress kimi əlaqəli problemləri də düzəldib. Bu müsbət nəticələr bədənin qlükoza və enerjini necə emal etdiyini tənzimləyən əsas hüceyrə siqnal sisteminin aktivləşməsi ilə əlaqədardır. Bu tapıntı dünyanın ən geniş yayılmış xroniki xəstəliklərindən biri üçün daha təhlükəsiz, təbii mənşəli müalicə imkanlarının yaranmasına yol aça bilər.

Proqnozlara görə, 2045-ci ilə qədər şəkərli diabetlə yaşayan insanların sayı 750 milyona çatacaq. Müasir dərmanlar xəstəliyin simptomlarını idarə etməyə kömək etsə də, bir çoxunun yan təsirləri var və onlar metabolik balanssızlığın əsas səbəblərini aradan qaldırmır. Bu da alimləri yeni müalicə seçimləri tapmaq üçün təbiətin mənbələrinə müraciət etməyə sövq edir. Bu axtarışlar zamanı Qərbi Çinin sərt səhralarında bitən dözümlü kol olan Nitraria roborowskii Kom da diqqət mərkəzinə düşüb. "Səhra albalısı" kimi tanınan parlaq qırmızı meyvələri əsrlər boyu yerli icmalar tərəfindən həm qida, həm də şəfa məqsədilə istifadə edilib. Yalnız son vaxtlar tədqiqatçılar bitkinin ənənəvi istifadəsinin arxasındakı bioloji mexanizmləri öyrənməyə başlayıblar.

Çinhay Universiteti və Şimal-Qərb Yayla Biologiyası İnstitutu tərəfindən birgə aparılan və “Çin Müasir Tətbiqi Əczaçılıq Jurnalı”nda dərc olunan bir araşdırma, meyvənin diabetlə mübarizə üçün güclü potensialına dair eksperimental sübut təqdim edib. Alimlər yeddi həftə ərzində bu ekstraktın konsentratlaşdırılmış formasını (NRK-C) diabetik siçanlar üzərində sınaqdan keçirdilər. Nəticələr çox diqqətçəkən idi: birləşmə təkcə qan şəkərini azaltmaqla və insulin həssaslığını yaxşılaşdırmaqla qalmayıb, həm də əvvəllər tam öyrənilməmiş bioloji yol vasitəsilə daha geniş metabolik disfunksiyaları həll etdi. Yeddi həftə ərzində NRK-C diabetik siçanlarda ac qan qlükoza səviyyələrini 30-40% azaldıb, daha yüksək dozalarda daha güclü effektlər müşahidə olunub. Ekstrakt müalicə olunmayan heyvanlarla müqayisədə insulin həssaslığını təxminən 50% yaxşılaşdırdı. Əlavə olaraq, bu tək terapevtik birləşmə xolesterolu tarazlaşdırdı və oksidləşdirici stress markerlərini 60%-ə qədər aşağı saldı.

Dərin araşdırmalar göstərdi ki, NRK-C, şəkərli diabetdə funksiyası tez-tez pozulan əsas metabolik dövrə olan PI3K/AKT siqnal yolunu yenidən aktivləşdirərək işləyir. Bu aktivləşmə bədənin qlükoza və yağ mübadiləsini tənzimləmə qabiliyyətini yenidən bərpa etmiş kimi görünür. Mikroskopik müayinə müalicə olunan siçanlarda qaraciyər və mədəaltı vəzi toxumalarının daha sağlam olduğunu aşkar etdi. Layihənin baş tədqiqatçısı, Doktor Yue Huilan, "Bu nəticələr bizi həyəcanlandırır, çünki şəkərli diabeti daha hərtərəfli şəkildə müalicə edə biləcəyimizi düşünməyə əsas verir," dedi. "Əksər dərmanlar kimi yalnız qan şəkərini azaltmaq əvəzinə, bu bitki ekstraktı bədənə təbii metabolik balansını bərpa etməyə kömək edir." Komanda insan sınaqlarının hələ vacib olduğunu vurğulasa da, bu tapıntılar təbii və geniş miqyaslı müalicə üsullarına doğru cəsarətli bir addımdır. Bu kəşf, təbii dərman bitkilərinin qorunmasının və araşdırılmasının böyük dəyərini bir daha sübut edir, çünki təbiətin müasir sağlamlıq problemlərini həll etmək üçün hələ də bir çox şəfa sirləri var.