7 Dekabr: Pearl Harbor Hücumundan Azra Akının Dünya Gözəli Seçilməsinə Qədər Tarixi Hadisələr

Dekabrın 7-si dünya tarixində siyasət, mədəniyyət və elm sahəsində dərin izlər buraxan hadisələrlə yadda qalıb. Bu gün, ABŞ-ın təşəkkülündən başlayaraq, İkinci Dünya Müharibəsinin gedişatını dəyişən faciəvi anlara qədər çox əhəmiyyətli məqamları özündə birləşdirir. Məsələn, 1787-ci ildə Delaver ştatı Amerika Konstitusiyasını təsdiqləyən ilk ştat kimi tarixə düşmüşdür. 1917-ci ildə isə Birinci Dünya Müharibəsi çərçivəsində ABŞ Avstriya-Macarıstan İmperiyasına qarşı müharibə elan etmişdi. Lakin bu tarixin ən dramatik hadisəsi 1941-ci ildə baş vermişdir. Həmin gün Yaponiya ABŞ-ın Havay adalarındakı Pearl Harbor hərbi bazasına hücum edərək, Birləşmiş Ştatları rəsmi olaraq İkinci Dünya Müharibəsinə cəlb etmiş və müharibənin gedişatını dəyişmişdir.

Bu gün həm də Türkiyənin siyasi və mədəni həyatında bir sıra ilkin addımların atıldığı tarixdir. 1920-ci ildə Türkiyə Xalq İştirakiyun Firqəsi yaradılmışdır. Həmçinin, Türk kinosu üçün önəmli hadisə sayılan "Bir Millət Oyanır" filmi 1932-ci ildə tamaşaçılara təqdim edilmişdir. Beynəlxalq arenada isə bu gün kosmik fəaliyyət üçün də vacibdir. Məhz 1972-ci ildə “Apollo 17” missiyası Ay səyahətinə göndərilmişdir. Bu uçuş, insanların Ay səthinə etdikləri son səfərlərdən biri kimi xatırlanır. Daha müasir dövrə nəzər salsaq, 2002-ci ildə türk model Azra Akın Dünya Gözəllik Yarışmasının qalibi seçilərək böyük uğur qazanmışdır.

Dekabrın 7-si həm dünya ədəbiyyatına və elminə, həm də idman sahəsinə böyük töhfələr vermiş şəxsiyyətlərin doğumu və ölümü ilə əlamətdardır. 1928-ci ildə məşhur amerikalı dilçi, siyasi analitik və yazıçı Noam Çomski (Noam Chomsky) bu gün anadan olmuşdur. Digər anadan olanlar arasında bolqar şairi Nikola Vaptsarov (1909), türk aktrisası Tuba Ünsal (1981) və ingilis futbol ulduzu Con Terri (John Terry) (1980) var.

Bu tarixdə həyatını itirənlər arasında isə ədəbiyyat və mühəndislik dünyasının nəhəngləri yer alır. 1956-cı ildə “Çalıquşu” romanı ilə tanınan görkəmli türk yazıçısı Rəşad Nuri Güntekin dünyasını dəyişib. 1979-cu ildə akademik və yazıçı Cavid Orxan Tütəngil, 1993-cü ildə isə Türkiyənin öndə gedən rəssamlarından Abidin Dino vəfat etmişdir. Xüsusilə qeyd etmək lazımdır ki, 1894-cü ildə dünya nəqliyyat sistemində inqilab yaradan Süveyş Kanalı layihəsinin memarlarından biri Ferdinand de Lesseps bu tarixdə vəfat etmişdir. Bu hadisələr göstərir ki, 7 Dekabr hər sahədə böyük miras buraxan, çox önəmli bir gündür.