ABŞ Vitse-prezidenti Vens: Türkiyə Qəzza Atəşkəsində Konstruktiv Rol Oynayır

ABŞ Vitse-prezidenti C.D. Vens İsrailə səfəri zamanı Qəzza atəşkəsi ilə əlaqədar mühüm açıqlamalar verdi. O, ABŞ-ın Qəzzaya xarici qüvvələrin yerləşdirilməsi məsələsində İsrailə hər hansı təzyiq etməyəcəyini vurğuladı. Bununla belə, Vens Türkiyənin bu prosesdə "konstruktiv" bir rol oynaya biləcəyini düşündüklərini bildirib. O, hətta "Türklər artıq konstruktiv bir rol oynayıblar" deyərək, Ankaraya dəstəyini ifadə etdi. Bu bəyanatların verildiyi ərəfədə diplomatik fəaliyyət də güclənmişdi. Xarici İşlər Naziri Hakan Fidan və MİT rəhbəri İbrahim Kalın Dohada Həmas rəhbərləri ilə görüş keçirmişdilər. Vens oktyabrın 21-dəki açıqlamaları zamanı, atəşkəs prosesində rol oynayan digər yüksək səviyyəli şəxs Carred Kuşnerlə birlikdə İsrailə getmişdi.

Türkiyə rəsmiləri Qəzzadakı missiyada iştiraka hazır olduqlarını dəfələrlə bildirmişdilər. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan daha əvvəl Türkiyənin Qəzza üçün yaradılacaq beynəlxalq işçi qüvvəsində iştirak edəcəyini elan etmişdi. Milli Müdafiə Naziri Yaşar Gülər də Türk Silahlı Qüvvələrinin (TSK) bu çoxmillətli qüvvədə yer almağa tam hazır olduğunu söyləmişdi. Türkiyənin rolu çərçivəsində atəşkəs razılaşmasının yerinə yetirilməsi, humanitar yardımların çatdırılması və dağıdılmış şəhərlərin bərpası kimi mühüm vəzifələr gözlənilirdi. Lakin proses tam asan keçmədi. Oktyabrın 16-da İsrail rəsmiləri Türkiyədən gələn heyətlərin Qəzzaya daxil olmasına "hələlik" icazə verməyəcəklərini bildirdilər. Vensin İsraildəki müzakirələri bu mövzunun ABŞ və İsrail rəsmiləri arasında danışıldığını göstərir.

Vens İsrailin cənubundakı Kiryat Qatda keçirilən mətbuat konfransında çıxış edərək, İsrail və Həmas arasındakı atəşkəsin davam edəcəyinə inandığını söylədi. O, kimin yerləşdiriləcəyinə dair qərarın İsrailin səlahiyyətində olduğunu xüsusi qeyd etdi: "Hansı birliklərin yerləşdiriləcəyinə İsrail qərar verəcək. Əminəm ki, Baş nazir [Binyamin] Netanyahunun bu barədə öz fikirləri olacaq. Amma biz düşünürük ki, burada hər kəsin oynayacağı bir rol var." Atəşkəsin birinci həftəsi geridə qalsa da, gərginliklər qalır. Həm İsrail, həm də Həmas oktyabrın 12-də bir-birini atəşkəsi pozmaqda ittiham etdi. Həftə sonu baş verən münaqişələrə baxmayaraq, hər iki tərəf atəşkəsə sadiq qaldığını bildirdi. Əlavə olaraq, girov cəsədləri məsələsi də problem yaratmağa davam edir. 21 oktyabr tarixinə olan məlumata görə, Qəzzada 13 girov cəsədinin olduğu güman edilir. Həmas silahları yerə qoymağın yalnız prosesin sonunda mümkün olacağını bildirir, buna səbəb kimi Qəzza daxilindəki təhlükəsizlik vəziyyətini göstərir.