Beynəlxalq Hərəkat: Türkiyə və 15 Ölkə İsrailin Qərb Sahilindəki Suverenlik İddialarını Şiddətlə Qınayır

Türkiyə daxil olmaqla 15 müxtəlif ölkə, eləcə də Ərəb Liqası və İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT) İsrailin İordan Çayının işğal altında olan Qərb Sahilində sözdə “İsrail suverenliyini” tətbiq etməyi nəzərdə tutan qanun layihələrini kəskin şəkildə pisləyib. Bu beynəlxalq koalisiya Türkiyə, Səudiyyə Ərəbistanı, İordaniya, İndoneziya, Pakistan, Cibuti, Oman, Qambiya, Fələstin, Qətər, Küveyt, Liviya, Malayziya, Misir və Nigeriyadan ibarətdir. Onlar birgə yazılı bəyanat yayaraq, İsrail Parlamentinin (Knesset) işğal olunmuş ərazilərdə və qeyri-qanuni məskunlaşmalarda suverenlik iddialarını gücləndirən bu iki sənədi təsdiqləməsini qətiyyətlə rədd etdiklərini bildiriblər. Bəyanatda vurğulanır ki, bu hərəkətlər beynəlxalq hüququn və xüsusilə də Birləşmiş Millətlər Təhlükəsizlik Şurasının (BMT TŞ) mövcud qərarlarının pozulmasıdır. Tərəflər İsrailin işğal altında olan Fələstin torpaqları üzərində heç bir hüquqi suverenliyinin olmadığını bir daha təsdiqlədilər.

Birgə bəyanatda, BMT TŞ-nin 2334 saylı qərarının açıq şəkildə pozulduğu göstərilir. Bu qərar 1967-ci ildən bəri Şərqi Qüds də daxil olmaqla, işğal olunmuş Fələstin ərazilərinin demoqrafik xarakterini və statusunu dəyişdirməyə yönəlmiş bütün İsrail hərəkətlərini qınayır. Tərəflər həmçinin Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsinin (BƏM) “İşğal Altındakı Fələstin Ərazilərində və Bununla Bağlı İsrailin Öhdəlikləri” barədə məsləhət rəyini məmnuniyyətlə qarşıladıqlarını ifadə etdilər. Məhkəmənin rəyində İsrailin Qəzza daxil, işğal olunmuş ərazilərdə yaşayan əhalinin əsas həyati ehtiyaclarını təmin etmək öhdəliyi təsdiqlənir. Bu, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və onun qurumları, əsasən də UNRWA vasitəsilə həyata keçirilən yardım fəaliyyətlərinə icazə verməyi və asanlıq yaratmağı əhatə edir.

BƏM, İsrailin yardımları əngəlləməsini nəzərə alaraq, xüsusilə də aclığı müharibə metodu kimi istifadə etmə qadağasına riayət edilməsini xatırlatdı. Məhkəmə, kütləvi məcburi köçkünlük və deportasiyanın qadağan olduğunu və bunun yaşanmaz şəraitin tətbiqini də əhatə etdiyini bir daha vurğuladı. Bəyanatda, BƏM-in Fələstin xalqının öz müqəddəratını təyin etmə və müstəqil dövlət qurma haqqını bir daha təsdiqlədiyi qeyd olunur. Həmçinin İsrailin Şərqi Qüds üzərindəki ərazi iddialarının BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən "etibarsız və hüquqazidd" elan edildiyi xatırladılır. Bu kontekstdə, sənədi imzalayan tərəflər İsrailin birtərəfli və qanunsuz siyasət və əməllərini davam etdirməsinə qarşı ciddi xəbərdarlıq edirlər.

Beynəlxalq ictimaiyyət öz hüquqi və mənəvi məsuliyyətini daşımağa, İsraili işğal altındakı Fələstin ərazilərindəki təhlükəli gərginliyi və qeyri-qanuni hərəkətləri dayandırmağa məcbur etməyə çağırılır. Ortaya çıxan tək yol 4 İyun 1967-ci il sərhədləri əsasında, paytaxtı Şərqi Qüds olan müstəqil və suveren Fələstin dövlətinin qurulmasıdır. Bu, bölgədə ədalətli, tam əhatəli sülhün, təhlükəsizliyin və sabitliyin təmin edilməsinin yeganə yoludur.