Emine Ərdoğan: Ailənin Zəiflədiyi Cəmiyyətlər Gələcəyə Ümidlə Baxa Bilməz – Türkiyənin Ailə Siyasəti

Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın həyat yoldaşı Emine Ərdoğan, Litvanın birinci xanımı Diana Nausedienanın ev sahibliyi etdiyi 'Böyüyən Avropa 2025 Beynəlxalq Sammiti'ndə iştirak edib. Video mesajla çıxış edən Emine Ərdoğan, sammitin ailə qurumunun möhkəmləndirilməsi üçün yeni bir baxışın formalaşmasına ilham verəcəyinə inandığını bildirib. O, bu mənalı tədbirə rəhbərlik etdiyi üçün Diana Nausedienaya təşəkkür edib və görüşün bütün bəşəriyyət üçün xeyirli olmasını arzulayıb. Ərdoğan kəskin şəkildə vurğulayıb ki, ailə qurumunun təməlləri sarsılan bir cəmiyyət gələcəyə əminliklə baxmaq imkanını itirir. Bu səbəbdən Türkiyə ailə dəyərlərini qorumağı özünün əsas prioritetlərindən biri hesab edir.

Emine Ərdoğan, geniş ailələrin, birlikdə qeyd olunan bayramların və fərqli nəsillərin eyni süfrə ətrafında toplaşdığı günlərin artıq dünyanın nostalji arxivində yer aldığını qeyd edib. O, bu dəyişikliyin sadəcə müasir dünyanın yeni görünüşü olmadığını, əksinə, 'ailədən sonrakı gerçəkliyin' yaxınlaşan addım səsləri olduğunu dilə gətirib. Birinci xanım diqqəti ona yönəldib ki, günümüzdə ailə cəmiyyətin əsas tənzimləyici vahidi olmaq xüsusiyyətindən uzaqlaşır. Evlilik və doğum nisbətlərinin azalması ilə 'ailə-sonrası mədəniyyət' indidən yüksəlişdədir. Dünya getdikcə daha çox tək və uşaqsız fərdlərdən ibarət cəmiyyətlərə çevrilərək yaşlanır. Bu demoqrafik dəyişikliklər gələcək üçün ciddi suallar doğurur.

Ərdoğan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının statistik məlumatlarını paylaşaraq, 2030-cu ildə dünyada hər altı nəfərdən birinin 60 yaşdan yuxarı olacağını, 80 yaş və ondan yuxarı əhalinin sayının isə 2050-ci ilə qədər üç dəfə artacağını proqnozlaşdırıb. Digər tərəfdən, qadın başına düşən doğuş nisbəti 2,2-yə düşüb, ölkələrin yarısından çoxu isə artıq 2,1 kritik həddindən aşağı düşmüş vəziyyətdədir. Hər bir doğum dünyanın baharına yeni bir gün əlavə etsə də, doğum nisbətlərinin azalması və gənc əhalinin azalması iqtisadi artımı zəiflədir. Bu vəziyyət sosial təminat və səhiyyə sistemləri üzərində böyük maliyyə təzyiqi yaradır. Özünü yeniləyə bilməyən bir dünya isə qaçılmaz olaraq böyük bir çıxmaza sürüklənir. Bu riski görən Türkiyə, ailənin sivilizasiyanın ürəyi olduğuna inanaraq, 2025-ci ili "Ailə İli", 2026-2035-ci illəri isə "Ailə və Əhali Onilliyi" elan edib.

Türkiyədə iş və ailə həyatı arasındakı ziddiyyətləri aradan qaldırmaq üçün konkret siyasətlər həyata keçirilir. Hökumət gəncləri və ailələri dəstəkləmək məqsədilə mənzil almaq və evlənmək üçün kreditlər, işləyən valideynlər üçün doğum məzuniyyəti, uşaq bağçası yardımı, çevik iş saatları və analar üçün süd icazəsi kimi bir çox xidmətləri təqdim edir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Ailə Dostları Qrupunun üzvü olaraq, Emine Ərdoğan apardığı "ailə diplomatiyası" ilə ailənin əhəmiyyətini beynəlxalq ictimaiyyətin gündəminə gətirir. O, bu işləri apararkən təkcə sosial siyasətlərə deyil, həm də mənəvi dəyərləri xatırladan bir yanaşmaya yer verdiklərini bildirir.

Emine Ərdoğan, mədəniyyət sənayesinin evlilik və ilk ana olma yaşının irəli çəkilməsində, tək nəfərlik ev təsərrüfatlarının və tək valideynli ailə strukturlarının artmasında əhəmiyyətli payı olduğunu vurğulayıb. Bu sənaye fərdi həyatın mərkəzinə qoyur, uğuru yüksək mərtəbəli iş mərkəzləri ilə ölçür və ənənəvi ailə modelini karyera yolunda ən böyük maneə kimi təqdim edir. Bunun əvəzinə, insanlara tənha, rəqəmsallaşmış və həzzpərəst bir dünya təklif edilir. Emine Ərdoğan inanır ki, ailəni mərkəzə qoyan addımlar yaşlanan və təklənən dünyaya yeni bir nəfəs gətirəcək. O, ‘Böyüyən Avropa 2025 Beynəlxalq Sammiti’nin bütün bu məsələləri müzakirə edən və ailə qurumunu gücləndirmək üçün yeni bir vizyonun qurulmasına müvəffəqiyyətlə ilham verən bir platforma olacağını təkrarlayıb.