Hollandiyada Erkən Parlament Seçkiləri: Aşırı Sağçı Lider Öndədir, Lakin Koalisiya Qurmaq Çətin Olacaq

Hollandiya iyun ayında hökumətin süqutundan sonra erkən parlament seçkiləri üçün bu gün səsverməyə başlayır. Son sorğular aşırı sağçı lider Geert Wildersin Özgürlük Partiyasının (PVV) yarışı cüzi fərqlə öndə apardığını göstərsə də, heç bir siyasi təşkilatın təkbaşına hökumət qurmaq üçün lazım olan 76 mandatı qazanması gözlənilmir. Ölkədə dörd fərqli partiyanın səs nisbətləri anketlərə görə bir-birinə çox yaxındır. Seçki kampaniyası dövründə ictimaiyyət üçün əsas həlledici amillər mənzil böhranı, miqrant siyasəti, ətraf mühitin mühafizəsi və səhiyyə xidmətləri olub. Nəticə etibarı ilə, seçimin qalibini son ana qədər kimə səs verəcəyinə qərar verməyən seçicilər müəyyənləşdirəcək.

Anket şirkətləri bildirir ki, seçicilərin təxminən 13%-i hələ də hansı partiyanı seçəcəyi barədə qəti qərar verməyib. Qərarını artıq müəyyənləşdirmiş seçicilərin isə yalnız 26%-i qərarının dəyişməyəcəyini söyləyir. Bu qeyri-müəyyənlik səbəbindən ekspertlər, yerli mediaya açıqlamalarında, partiyaların yekun sıralamasının səsvermə başa çatana qədər tam olaraq netləşməyəcəyini bildiriblər. Bu rəqabətli mühitdə, son sorğularda aşırı sağçı PVV (Özgürlük Partiyası) 17-18% səs diapazonu ilə birinci yerdə yer alır. PVV-ni 15% ilə Yaşıl Sol-Əmək Partiyası (GL-PVDA), təxminən 13% ilə Xristian Demokrat Partiyası (CDA), 12% ətrafında D66 və 11% ilə mərkəz-sağ VVD partiyaları izləyir. Bu göstəricilər ölkənin uzun və çətin koalisiya danışıqlarına hazırlaşdığını göstərir.

Lakin Geert Wilders, rəqəmlərdə öndə olsa da, onun üçün hökumətə gəlmək yolu bağlı görünür. Wilders 2023-cü il 22 Noyabr seçkilərində qalib gələrək koalisiya qurmuşdu, lakin bu hökumət miqrantlara dair tədbirlər barədə razılıq əldə edə bilmədiyi üçün dağılmışdı. Hollandiya mediasında yer alan xəbərlərə görə, bu süqutdan sonra əsas siyasi partiyalar Wilders ilə birlikdə hökumət qurmaq istəmirlər. Bu, Wildersin liderliyi altında hökumət formalaşdırma cəhdlərini çox çətinləşdirəcək.

Seçicilərin prioriteti soruşularkən, respondentlərin 50%-i üçün "mənzil problemi" ən vacib məsələ kimi birinci sırada yer alır. Bu mövzuda GL-PvdA və D66 ən etibarlı partiyalar hesab edilir. Hökumətin dağılmasına səbəb olan miqrasiya məsələsi isə 36% seçici üçün ən əhəmiyyətli ikinci mövzudur. Bu sahədə PVV və JA21 partiyaları daha çox güvən qazanır. Seçicilər üçün digər önəmli mövzular səhiyyə xərcləri, ətraf mühit və təhlükəsizlik kimi sıralanır. Bu seçkilərdə müxtəlif partiyaların siyahılarından 29 türk əsilli namizəd də parlamentə girmək üçün yarışır. Əsasən türk və fas əsilli seçicilərin dəstəklədiyi Denk Partiyası isə hazırkı 3 mandat sayını 5-ə çıxarmağı hədəfləyir. Ölkə ərazisində yaşayan 600 minə yaxın türk bu hədəfə çatmaqda müəyyənedici rol oynaya bilər. Denk Partiyasının rəsmiləri, türk vətəndaşların səsverməyə yüksək fəallıqla qatılması halında istədikləri nəticəyə nail olacaqlarını iddia edirlər.