Özgür Özəl: "Qaranlığın Zəhəri Tək Bir İşıqdır." Jurnalist Həbsləri və YÖK-ün Ləğvi Planı Haqqında Sərt Bəyanat

CHP sədri Özgür Özəl Əskişəhərdə iştirak etdiyi bir paneldə hökumətin siyasətini sərt şəkildə tənqid edib. O, İstanbulda altı jurnalist haqqında verilən həbs qərarına toxunaraq, bu addımların ölkəni qorxu içində saxlamaq məqsədi daşıdığını bildirib. Özəlin sözlərinə görə, ümidi təşkil edə bilməyənlər, sevgini böyüdə bilməyənlər qorxu və hədə-qorxu salmağı özlərinə yol seçiblər. Lakin o, bu taktikaların heç vaxt uğurlu olmayacağını vurğulayıb. Özəl deyib ki, "Qaranlığın zəhəri yanan tək bir işıqdır. Heç bir zaman pislər qazanmaz. Qaranlığın yerini aydınlıq tutar, xurafatın yerini elm, tənbəlin yerini çalışqan, qorxağın yerini cəsur olanlar qazanar.”

Bu bəyanatlar CHP-nin Kölgə Milli Təhsil Nazirliyinin (MEB) Ali Təhsil Şurasının (YÖK) quruluş ildönümündə Əskişəhərdə təşkil etdiyi “Hər Gəncin Haqqı: Keyfiyyətli, Muxtar, Demokratik və Yaşanılası Universitet” adlı paneldə səsləndirilib. Özəl Türkiyədəki akademiya böhranına diqqət çəkərək, elmi azadlıqlar indeksində ölkənin ən aşağı 10 faizlik dilimdə yerləşdiyini qeyd edib. O, rektorların seçki ilə deyil, təyinat yolu ilə işə götürülməsinin bu vəziyyətə səbəb olduğunu bildirib. Türkiyənin bu səviyyədə Şimali Koreya, Cənubi Sudan, Qətər və İran kimi ölkələrlə eyni mövqedə olması ölkənin hansı durumda olduğunu açıq şəkildə göstərir. Özəl, partiyasının növbəti seçkilərdən sonra ölkəni bu çıxılmaz vəziyyətdən çıxaracaq bir hökumət qurmağa iddialı olduğunu bildirib. O, CHP-nin proqramında barınma (yaşayış) probleminin həlli üçün sosial kirayə mənzil layihəsini əlavə etdiklərini söyləyib. Özəl, hökumətin bu ideyanı kopyalamasından məmnunluğunu ifadə edərək, təməli onların atmasını, ancaq açarları CHP-nin təhvil verəcəyini vurğulayıb.

Özəl Ali Təhsil Şurasının (YÖK) gələcəyi ilə bağlı da iddialı planlarını açıqlayıb. O, YÖK-ü sadəcə ləğv etməyəcəklərini, onu tamamilə “yox edəcəklərini” bildirib. Məqsəd, elmi azadlıq və muxtariyyətin önündəki bütün maneələri aradan qaldırmaqdır. Rektor seçimi prosesi tamamilə dəyişdiriləcək: namizədlər şəffaf ləyaqət meyarları əsasında müraciət edəcəklər. Daha sonra sandıq qurulacaq və rektoru universitetin professor-müəllim heyəti (müəyyən əmsallarla), tələbələri, işçiləri və məzunları seçəcək. Prezident isə sadəcə bu seçilmiş namizədi təyin edə biləcək. Özəl, ölkədəki təhsil və məşğulluq böhranına toxunaraq Türkiyənin bu sahədəki təkrarolunmaz utanc verici vəziyyətini açıqlayıb. Təqdim edilən Eurostat 2024 hesabatına görə, 33 ölkə arasında yalnız Türkiyədə universitet məzunlarının işsizlik nisbəti ümumi işsizlik nisbətindən daha çoxdur. Yəni, bir tək bu ölkədə oxuyanlar oxumayanlardan daha çox işsiz qalır. Bu halın səbəbi olaraq Özəl Dövlət Planlama Təşkilatının (DPT) ləğv edilməsini, səhv ixtisas yönləndirilməsini və sənaye ilə universitet arasında doğru əlaqənin olmamasını göstərib. Hazırda bir milyon 35 mindən çox məzun müəllimin işsiz qaldığı diqqətə çatdırılıb.

Özəl, universitetlərə ayrılan büdcənin faiz ödənişlərinə ayrılan məbləğin dörddə biri qədər olduğunu və bununla keyfiyyətli təhsilin mümkün olmadığını qeyd edib. O, dövlət yataqxanalarının imkanlarının məhdud olduğunu, hazırda qiyabi təhsili çıxsaq, cəmi dörd tələbədən birinə yataqxana təmin edilə bildiyini deyib. Dörd tələbədən üçünün valideyninin maddi vəziyyəti yaxşı deyilsə, onların barınma problemi yaranır. Tələbə təqaüdləri mövzusunda isə Ərdoğanın bəyanatlarını xatırladaraq tənqid edib. O, 2002-ci ilin oktyabrında verilən 45 lirəlik Ecevit təqaüdünün o vaxt 1,5 ədəd kiçik qızıl sikkəyə (çeyrek altın) bərabər olduğunu hesablayıb. Bu gün kiçik qızıl sikkənin dəyəri 11 min lirə olduğu üçün təqaüdün 16 min 500 lirə olması gərəkdir, lakin hökumət cəmi 3 min lirə verdiyi ilə öyünür. CHP-nin proqramına əsasən, hakimiyyətə gəldikdən bir il sonra tələbə təqaüdləri ən azı bir kiçik qızıl sikkə səviyyəsinə, yəni 11 min 500 lirəyə qaldırılacaq, sonradan isə 1,5 kiçik qızıl sikkə hədəfinə çatılacaq.

Partiya sədri bələdiyyələrin yataqxana fəaliyyətlərinə də toxunaraq, CHP bələdiyyələrinin artıq 77-ci yataqxanasını açdığını qeyd edib. O, onların hakimiyyəti dövründə bələdiyyələrin yataqxana tikməsinə ehtiyac qalmayacağını, çünki dövlətin hər bir ehtiyacı olan tələbəyə bu imkanı təmin edəcəyini vəd edib. Sonda Özəl gəncləri siyasətə dəvət edib və siyasətin öz sərhədlərindən kənarda qalan səsləri eşitmədiyini bildirib. Gənclərin partiya daxilindəki rolunun gücləndirildiyini qeyd edib (üzvlərin yarısından çoxu son dövrlərdə gənclər və qadınlardır) və gənclik kotasının 25 faizə qədər artırıldığını söyləyib. Özəl, növbəti parlamentdə CHP-nin 300-dən çox millət vəkili ilə təmsil olunacağını ümid etdiyini və həmin kürsülərin gəncləri gözlədiyini vurğulayıb. O, çıxışını bu sözlərlə bitirib: “Ümid edirəm ki, YÖK-ün yox edilişi, YÖK-ün dəfn mərasimi üçün hakimiyyətimiz dövründə növbəti 6 Noyabrda Əskişəhərdə görüşəcəyik.”