ABŞ DeepSeek şirkətini Çinə kəşfiyyat məlumatı ötürməkdə ittiham edir

ABŞ rəsmiləri Çin əsaslı süni intellekt şirkəti olan DeepSeek-in Çin ordusuna və kəşfiyyat qurumlarına dəstək verdiyini iddia edirlər. İddialara görə, şirkət ABŞ-dan qabaqcıl çip texnologiyalarına əl çatmaq üçün Cənub-Şərqi Asiyada saxta şirkətlərdən istifadə edərək sanksiyalardan yayınmağa çalışır.

Bildirilir ki, DeepSeek Xalq Azadlıq Ordusu və müdafiə sektoru ilə bağlı ən azı 150 açıq tenderdə iştirak edib və bu sahədə texnoloji xidmətlər göstərir. Şirkətin layihələrinin detalları açıqlanmayıb, lakin ABŞ təhlükəsizlik mənbələri bu fəaliyyətin süni intellekt dəstəkli məlumat təhlili, siqnal emalı və böyük məlumatların emalı kimi sahələri əhatə etdiyini bildirirlər. Sözügedən əməkdaşlıq Çinin hərbi imkanlarını süni intellektlə inteqrasiya etmək üçün strateji səy kimi qiymətləndirilir.

DeepSeek-in istifadəçi məlumatlarını Çin dövləti ilə bölüşdüyü barədə iddialar ayrıca müzakirə mövzusuna çevrilib. ABŞ-ın texnologiya nəhəngləri olan Amazon, Microsoft və Google kimi şirkətlərin bulud xidmətlərində DeepSeek həllərinin olması bu məlumatların Çin hökumətinə ötürülə biləcəyi narahatlığını artırıb. Səlahiyyətlilər bu vəziyyətə qarşı, məlumat təhlükəsizliyinə birbaşa təhlükə yaradan bu halda daha sərt nəzarət mexanizmlərinin gündəmdə ola biləcəyini bildirirlər.

Digər tərəfdən, Nvidia, DeepSeek-in ixrac məhdudiyyətlərinə tabe olmayan və xüsusi olaraq Çin üçün təklif olunan H800 modellərinə, yasaqlanmış H100 çiplərinə yox, girişinin olduğunu iddia edir. Bu bəyanat ABŞ administrasiyasının iddialarını birbaşa təkzib etməsə də, şirkətin mövcud qanuni çərçivə daxilində qaldığını göstərir. Lakin, DeepSeek-in hədəflədiyi aparat gücünün mövcud H800 həlləri ilə məhdudlaşmadığı və buna görə də dolayı yolla giriş üsullarına müraciət etdiyi iddia olunur.

ABŞ administrasiyası hələlik DeepSeek-i sanksiya siyahısına rəsmi olaraq salmayıb. Lakin, şirkətin fəaliyyəti həm kommersiya, həm də milli təhlükəsizlik baxımından diqqətlə izlənilir. Bu kontekstdə gələn dövrdə yeni ixrac məhdudiyyətləri və ya birbaşa ticarət maneələri gündəmdə ola bilər.