Amazon Perplexity-nin Süni İntellektlə İşləyən Alış-Veriş Botuna "Komet"ə Qarşı Hüquqi Təhdid Göndərdi

Texnologiya nəhəngi Amazon, Perplexity-dən süni intellektlə işləyən alış-veriş köməkçisi "Comet"i onlayn mağazasından çıxarmasını tələb edib. Şirkətlərin hər ikisi çərşənbə axşamı bu vəziyyəti ictimaiyyətə təsdiqlədilər. E-ticarət nəhəngi Amazon, Perplexity-ə sərt məzmunlu "Dayandırın və Çəkinin" (cease-and-desist) məktubu göndərməzdən əvvəl, Comet-in agent kimi özünü tanımaması səbəbindən xidmət şərtlərini pozduğu barədə dəfələrlə xəbərdarlıq etmişdi. Perplexity isə öz növbəsində bu hadisəyə həsr etdiyi blog yazısında vəziyyəti kəskin tənqid edərək, Amazonun addımını aqressiv hüquqi təhdid adlandırdı və yazının başlığını "Zorakılıq innovasiya deyil" qoydu. Perplexity-nin fikrincə, bu, təkcə onlara qarşı deyil, bütün internet istifadəçilərinə və süni intellekt (Sİ) şirkətlərinə qarşı yönəlmiş bir addımdır.

Mübahisənin əsasını Comet-in özünü tanıtma tərzindəki fərqlər təşkil edir. Perplexity müdafiə edir ki, onların agenti insan istifadəçinin göstərişi və nəzarəti ilə hərəkət etdiyinə görə, avtomatik olaraq istifadəçi ilə eyni icazələrə malikdir. Buna görə də, botun özünü xüsusi olaraq Sİ agenti kimi tanımaq məcburiyyətində qalmaması lazım olduğunu iddia edirlər. Lakin Amazon bu yanaşmaya etiraz edir. Amazon öz rəsmi açıqlamasında, insan istifadəçilərinin adından işləyən digər üçüncü tərəf agentlərin həmişə özlərini açıq şəkildə tanıtdıqlarını vurğulayır. Onlar nümunə olaraq yemək çatdırılma proqramlarını, yaxud müştərilər üçün bilet alan onlayn səyahət agentliklərini göstərir. Bu xidmətlər hər zaman hansı tərəf olduqlarını bildirirlər. Amazonun mövqeyinə görə, Perplexity sadəcə agentini tanıtsa, xidmətdən istifadə edərək alış-verişə davam edə bilər.

Perplexity isə məsələnin yalnız kimlik məsələsindən ibarət olmadığını düşünür. Şirkət iddia edir ki, Amazon Comet-i sadəcə identifikasiyaya görə deyil, həm də öz reklam və məhsul yerləşdirmə gəlirlərini qorumaq istədiyi üçün bloklamağa çalışır. İnsan alıcılar yeni bir məhsul axtararkən tez-tez əlavə məhsullara yönəlir və ya daha bahalı variantları seçirlər. Lakin paltar səbəti almaq tapşırığı alan bir bot, reklamlar vasitəsilə diqqəti yayınaraq daha baha qulaqcıqlar almağa cəlb edilməz. Amazonun özünün "Rufus" adlı alış-veriş botu olduğu üçün, rəqabət məsələsi də yaranır. Amazon özünün müəyyən etdiyi bir təcrübə yaradır: üçüncü tərəf tətbiqləri açıq şəkildə fəaliyyət göstərməli və xidmət təminatçısının (bu vəziyyətdə Amazonun) onların iştirakına icazə verib-verməmək qərarına hörmət etməlidirlər.

Bu vəziyyət, Cloudflare-in bir neçə ay əvvəl Perplexity-i botları bloklayan saytlardan məlumat skrapinq etməkdə günahlandırdığı zaman ortaya çıxan mübahisəni xatırladır. Həmin vaxt Perplexity öz kimliyini gizlətməkdən istifadə etmişdi. Əgər istehlakçılar və şirkətlər alış-veriş, səyahət sifarişləri və restoran rezervasiyaları üçün getdikcə daha çox botlardan istifadə etməyə başlasa, bu hadisə agentik texnologiyalar dünyasının gələcəyi haqqında vacib suallar doğurur. E-ticarət bazarına nəhəng təsiri olan Amazon, bu hüquqi addımla yeni bir presedent yaratmış olur: agentlər özlərini tanıtmalı və saytın qəbul qaydalarına tabe olmalıdırlar.