Böyük Texnologiya Nəhəngləri Donald Trampın Ağ Ev Balo Zalının Tikintisini Maliyyələşdirir

ABŞ hökumətinin işləri müvəqqəti dayandırıldığı (shutdown) bir zamanda belə, Ağ Evin ərazisi bu həftə olduqca aktivdir. Tikinti işçiləri hazırda Ağ Evin Şərq Qanadında söküntü işlərinə başlayıblar. Bu hissənin yerində təxminən 1000 qonaq tuta bilən, 90 min kvadrat fut böyüklüyündə yeni bir balo zalı tikiləcək. Prezident Donald Tramp tərəfindən irəli sürülən 250 milyon dollarlıq bu nəhəng layihə vergi ödəyicilərinin vəsaiti hesabına deyil, tamamilə şəxsi ianələr vasitəsilə maliyyələşdirilir. Ən maraqlısı isə odur ki, bu ianəçilərin siyahısına ölkənin ən nüfuzlu texnologiya, müdafiə və telekommunikasiya şirkətləri daxildir.

Ağ Evin cümə axşamı günü yayımladığı maliyyəçilər siyahısında Amazon, Apple, Google, Meta və Microsoft kimi texnologiya nəhənglərinin adları xüsusilə diqqət çəkir. Siyahıda həmçinin Palantir və Lockheed Martin kimi müdafiə sənayesi şirkətləri, eləcə də Comcast və T-Mobile kimi telekommunikasiya təminatçıları da yer alır. Kriptovalyuta sənayesi də Ağ Evin balo zalına ianə verənlər sırasındadır; buraya Coinbase, Ripple, Tether America və Winklevoss əkizləri daxildir. Hər bir donorun layihəyə nə qədər pul ayırdığı dəqiq məlum deyil. Lakin Google tərəfindən verilən ən azı 20 milyon dolların 6 yanvar 2021-ci il iğtişaşlarından sonra Trampın YouTube hesabının dayandırılması ilə bağlı məhkəmə razılaşmasından gəldiyi bildirilir. Şirkətin bu məbləğin onun ümumi ianəsi olub-olmadığı barədə verilən suala hələ cavab vermədiyi qeyd olunur.

Silikon Vadisinin Tramp ilə münasibətləri son illərdə əhəmiyyətli dərəcədə dəyişib. 2016-cı ildə Tramp ilk dəfə prezident olanda texnologiya sənayesinin əksəriyyəti ona müqavimət göstərmişdi. Amma ikinci müddətində bu şirkətlər Trampla daha sıx əlaqələr qurmağa başlayıblar. Məsələn, Meta şirkəti Trampın ilk inauqurasiya fonduna pul köçürmədiyi halda, ikinci inauqurasiyaya 1 milyon dollar ianə edib. Amazon isə birinci dəfə 58 min dollar verdiyi halda, indi 1 milyon dollarlıq daha böyük bir ianə ilə çıxış edib. Bu maliyyə dəstəyi sənayenin Tramp administrasiyası ilə əməkdaşlığa daha çox hazır olduğunu göstərir.

Bu cür ianələrin arxasında dayanan əsas amillərdən biri, bir çox böyük texnoloji şirkətin hazırda üzləşdiyi antitrest məhkəmələri ilə bağlı narahatlıqdır. Məlumdur ki, Tramp administrasiyası sabiq Prezident Co Baydenin keçmiş FTC sədri Lina Khanın rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən FTC-dən fərqli olaraq, antitrest qaydalarının tətbiqində daha az sərt mövqe tutur. Bundan əlavə, Trampın süni intellekt (AI) inkişafına yanaşması da texnologiya sektorunun maraqlarına uyğundur. İyul ayında təqdim edilən AI fəaliyyət planında Tramp, bürokratik əngəlləri azaltmağı və hökumət vəsaitlərini məlumat mərkəzlərinin tikintisinə yönəltməyi hədəfləyir. Bu siyasət texnologiyanı quran şirkətlər üçün böyük maliyyə qazancı və inkişaf imkanı vəd edir.