Çin Yer Yörüngəsində Yanacaq Dolumu Həyata Keçirdi

Çin, ilk dəfə olaraq yerin geosinkron yörüngəsində iki peykin yanacaq dolumunu uğurla həyata keçirib. Bu əməliyyat Şian-21 və Şian-25 peykləri arasında baş verib. Hərçənd rəsmi açıqlama yoxdur, ABŞ-ın COMSPOC və İsveçrənin s2a systems şirkətlərinin optik məlumatları iki peykin bir-birinə bağlandığını təsdiqləyib.

Yanvar 2025-ci ildə kosmosa buraxılan Şian-25 və 2021-ci ildən bəri orbitdə olan Şian-21 peykləri 13 İyun tarixindən başlayaraq bir-birinə yaxınlaşmağa başlayıblar. Bu tarixdə iki peyk arasındakı məsafə təxminən 1 kilometrə qədər azalıb və təxminən 90 dəqiqə ərzində sabit qalıb. Eyni zamanda, iki ABŞ kəşfiyyat peyki, USA 270 və USA 271, Çin peyklərinin hər iki tərəfində mövqe tutub.

s2a systems şirkətinin 30 İyun tarixli məlumatlarına görə, iki Çin peyki yenidən bir-birinə yaxınlaşıb. Müşahidələr zamanı hər iki peyk ekvatordan 35786 kilometr yüksəklikdə yerləşib. Şirkət 2 İyul tarixində elan edib ki, Şian-21 və Şian-25 artıq bir-birindən fərqləndirilə bilməz. Qiymətləndirmələrə görə, iki peyk tam olaraq bir-birinə bağlanıb və eyni gündə yanacaq ötürməsini tamamlayıb.

Yanacaq dolumu missiyası Şian-21-in əvvəlki missiyaları ilə bağlıdır. 2022-ci ildə bu peyk istismardan çıxarılmış Beidou-2 G2 peykinin orbitdən çıxarılmasını və “qəbiristanlıq orbitinə” aparılmasını həyata keçirib. Bu manevr əhəmiyyətli miqdarda yanacaq sərf etməsi ilə tanınır. Təxmin edilir ki, Şian-25 bu missiya zamanı Şian-21-i yanacaqla təmin edib.

Orbitdə yanacaq dolumu kosmik araşdırmalarda strateji əhəmiyyətli texnologiyalar sırasındadır. Peyk ömrünün uzadılmasından əlavə, bu cür texnologiyalar dərin kosmos missiyalarının davamlılığı üçün zəruri hesab olunur. Çinin həyata keçirdiyi bu əməliyyat pilotsuz kosmik missiyaların əhatə dairəsini genişləndirir və digər kosmik agentlikləri tərəfindən diqqətlə izlənilir. ABŞ-ın 2026-cı ildə oxşar bir texnologiyanı sınaqdan keçirməyi planlaşdırdığı məlumdur.