Kosmosa İlk Kvant Peyk Kompüteri Göndərildi!

Avstriyanın Vyana Universitetinin başçılığı ilə hazırlanan foton əsaslı kvant kompüteri ilk dəfə kosmosa göndərilib! 23 iyun tarixində Kaliforniyadakı Vandenberg Kosmik Mərkəzindən SpaceX-in Falcon 9 raketinə yerləşdirilən bu cihaz, Yer orbitində 550 kilometr yüksəklikdə fəaliyyət göstərəcək.

Bu, məlumat emalı və müşahidə texnologiyaları baxımından mühüm bir addım sayılır. Cihaz, optik sistemlər əsasında işləyən kvant prosessoru ehtiva edir. Fourier çevrilmələri və konvolusiya hesablamaları kimi, ənənəvi kompüterlər üçün çox güc tələb edən tapşırıqlarda müdaxilə və difraksiya kimi fiziki prinsiplərdən istifadə edərək daha effektiv nəticələr əldə edir. Bu quruluş sayəsində yalnız klassik prosessorlarla deyil, həm də kosmik missiyalarda tez-tez istifadə olunan aşağı enerji sistemləri ilə müqayisədə əhəmiyyətli üstünlüklər təklif edir.

Sistem, gələcəkdə fərqli missiyalarda istifadə edilə bilməsi üçün çevik və yenidən konfiqurasiya edilə biləcək şəkildə dizayn edilib. Kvant aparatının kosmik mühitə uyğunlaşdırılması özü ciddi bir mühəndislik prosesi tələb edib. Vyana Universitetinin alimləri cihazı yüksək radiasiya, titrəmə və qəfil temperatur dəyişikliklərinə davamlı etmişlər. Cihazın yığılması Almaniyadakı Alman Aerokosmik Mərkəzinin steril otağında cəmi 11 iş günü ərzində başa çatdırılıb.

Peykin bir həftə ərzində ilk məlumatlarını ötürməsi gözlənilir. Yeni nəsil kvant peykinin məlumatları yerində emal etmə imkanı sayəsində enerji səmərəliliyi ilə yanaşı, qərar qəbuletmə proseslərini də sürətləndirir. Məsələn, meşə yanğınlarını və ya qəfil hava dəyişikliklərini aşkar edən sensorlardan alınan məlumatlar Yerə göndərilmədən birbaşa peykdə təhlil edilə bilər. Bu həm əlaqə yükünü azaldır, həm də fövqəladə hallarda daha sürətli müdaxiləyə imkan yaradır. Bu uğurla, gələcəkdə kosmik infrastrukturun bir hissəsi olacaq kvant sistemləri üçün ilk addım atılıb.