Rusiya Populyar Onlayn Oyun Platforması Olan Roblox-u Qadağan Etdi: Səbəb LGBTQ+ Məzmunu və Təhlükəsizlik Problemləridir

Rusiya dövlət mediasının yaydığı xəbərə görə, kütləvi onlayn oyun platforması Roblox ölkə ərazisində qadağan edilib. Rusiyanın rabitə qurumu bu qərarın əsas səbəblərindən biri kimi platformada LGBTQ+ məzmununun mövcudluğunu göstərib. Bu addım Rusiya hökumətinin Qərb texnologiya şirkətlərinə qarşı tətbiq etdiyi məhdudiyyətlərin növbəti nümunəsidir və on milyonlarla istifadəçinin əlaqədar olduğu bir xidməti hədəf alır.

Roblox "Minecraft"a bənzəyən bir mühitdir, burada oyunçular öz oyunlarını və təcrübələrini yarada və paylaşa bilirlər. Platforma hərbi rol oynama oyunlarından tutmuş LGBTQ+ həmrəylik qruplarına qədər marağa əsaslanan müxtəlif icmalara ev sahibliyi edir. Lakin Rusiya qanunları ictimai LGBTQ+ təbliğatını “ekstremist fəaliyyət” adlandıraraq buna icazə vermir. TASS dövlət xəbər agentliyində dərc olunan məqaləyə istinadən, Rusiyanın rabitə qurumu qadağanın səbəbləri sırasında birbaşa platformadakı LGBTQ+ məzmunu qeyd edib. Şirkət bu qadağa ilə bağlı edilən şərh sorğusuna dərhal cavab verməyib.

Bu qadağa, Roblox-un dünya miqyasında üzləşdiyi daha geniş təhlükəsizlik və nəzarət problemləri fonunda reallaşır. Son hesabatlar göstərir ki, platforma bəzi yetkinlik yaşına çatmayan istifadəçilərini uşaq yırtıcıları ilə təmasda olmaq riskinə məruz qoyub. Birləşmiş Ştatlarda Texas və Luiziana ştatlarının baş prokurorları platformaya qarşı istintaq başlayıb. Bu problemlərə cavab olaraq, Roblox yaş yoxlamaları və məzmun nəzarəti alətlərini tətbiq etməyə başlayıb. Şirkət 2025-ci ilin yanvar ayından etibarən bütün istifadəçilərdən çat funksiyalarına daxil olmaq üçün məcburi üz yoxlamasını (facial verification) tələb etməyi planlaşdırır. Lakin, bu cür üz yoxlama texnologiyası özü də bəzi təhlükəsizlik narahatlıqları yaradır.

Həmçinin, Roblox tərtibatçılardan “həssas sosial, siyasi və ya dini məsələlərə həsr olunmuş” təcrübələri qeyd etməyi tələb edib. Bu addım 13 yaşdan kiçik istifadəçilərin valideynlərinə uşaqlarının bu məzmuna girişini idarə etmək imkanı vermək məqsədi daşıyır. Lakin bu tələb, oyun sənayesində azlıq qruplarını təmsil edən "Out Making Games", "Women in Games" və "BAME in Games" kimi hüquq müdafiə qruplarının ciddi narazılığına səbəb olub. Onlar açıq məktubda, Roblox-un idman sahəsindəki əmək haqqı bərabərliyi kimi mövzuları belə "həssas" hesab etdiyini bildiriblər. Qruplar valideyn nəzarətinin vacibliyini qəbul etsələr də, bu tədbirlərin “fundamental insan ləyaqəti” hesabına həyata keçirilməməli olduğunu vurğulayıblar. Onlar Rusiya hökuməti tərəfindən qəbul edilən qadağa ilə müqayisə edilən bu cür məhdudiyyətlərin diskriminasiyanı qanuniləşdirməməli və vacib səsləri susdurmamalı olduğunu bildiriblər.

Appfigures tətbiq kəşfiyyat şirkətinin məlumatına görə, qadağadan əvvəl Roblox Rusiyada mobil cihazlara təxminən 70 milyon dəfə yüklənmişdi. Bu ilin əvvəlindən isə platformanın təxminən 8 milyon dəfə yükləndiyi bildirilir. Platformanın bu qədər geniş yayılması fonunda qadağa milyonlarla rusiyalı istifadəçinin rəqəmsal təcrübəsinə birbaşa təsir edəcəkdir.