SpaceX Tarix Yazdı: Orbitdə 10.000-dən Çox Starlink Peyki və Aktiv Peyklərin 70%-nə Nəzarət

SpaceX şirkəti ötən bazar günü Florida və Kaliforniyadan həyata keçirdiyi iki “Falcon 9” raketi buraxılışı ilə “Starlink” genişzolaqlı şəbəkəsinə əlavə 56 peyk göndərdi. Bu missiyalar şirkətin peyk internet layihəsi üçün çox böyük bir mərhələ oldu. Xüsusilə, Kaliforniyadakı Vandenberq Kosmik Qüvvələr Bazasından edilən ikinci buraxılışdan sonra SpaceX-in Yerətrafı orbitə göndərdiyi Starlink peyklərinin ümumi sayı 10.000-i keçdi.

Kosmosla Yer arasında peyklərin hərəkətini yaxından izləyən astronom Jonathan McDowell-in hesablamalarına görə, SpaceX-in buraxdığı peyklərin ümumi sayı dəqiq 10.006-ya çatıb. Bu rəqəmə əvvəlki dövrlərdə buraxılmış onlarla Starlink demo peyki daxildir, lakin şirkətin son “Starship” sınaq uçuşlarında daşınan prototip peykləri bu hesaba qatılmır. Bazar günü baş tutan buraxılış zamanı şirkətin buraxılış direktoru bu tarixi uğuru qeyd edərək: “Tintindən 10.000-ə doğru. İrəli Starlink, irəli Falcon, irəli SpaceX” deyərək sevincini dilə gətirdi. Xatırladaq ki, Tintin A və B 2018-ci ildə buraxılan ilk iki Starlink prototipinin kod adları idi.

Starlink şəbəkəsi sürətlə böyüyərək avqust ayında dünya üzrə 7 milyondan çox abunəçiyə çatdı. Xidmət hazırda əsasən evlərə və müəssisələrə internet bağlantısı verir, lakin şirkət indi xidməti birbaşa smartfonlara çatdırmaq üçün aqressiv bir strategiya həyata keçirir. Şirkətin kosmosdakı dominantlığı isə ciddi müzakirələrə səbəb olur. Avropa Kosmik Agentliyi (ESA) orbitdə təxminən 12.500 işlək peykin olduğunu güman edir. Bu təxminə görə, orbitdəki bütün aktiv peyklərin təxminən 70 faizini təkbaşına SpaceX idarə edir. McDowell-in Oktyabrın 20-də paylaşdığı məlumatlara görə, hazırda orbitdə cəmi 8.680 Starlink peyki var ki, bunlardan da 7.448-i aktiv xidmətdədir.

Hər buraxılışdan sonra peyklər təxminən 260 kilometr yüksəklikdə raketlərdən uğurla ayrılır. Onlar günəş panellərini açır və plazma mühərriklərini işə salaraq 535 kilometrlik işlək hündürlüyə qalxırlar. SpaceX yeni peyklər əlavə etdikcə, köhnəlmiş və ya funksiyasını itirmiş peykləri də xidmətdən çıxarır. Bu köhnə peyklər atmosferə daxil olaraq yanmaq və yer səthinə heç bir qalıq çatdırmamaq üçün dizayn edilib. Starlink-in hazırkı V2 Mini peyklərinin günəş panelləri 30 metr genişliyə malikdir. Lakin növbəti nəsil V3 peykləri “Falcon 9” raketi üçün çox böyük olacaq. Bu peyklərin, bəlkə də gələn ilin əvvəlindən etibarən, şirkətin yeni “Starship” raketi ilə hər dəfə 60 ədəd qruplarla buraxılması planlaşdırılır.

Bazar günü edilən buraxılışlar yalnız Starlink üçün deyil, həm də raket texnologiyası üçün əhəmiyyətli oldu. Florida buraxılışı, şirkətin ən çox uçuş etmiş “Falcon 9” raketinin 31-ci missiyası idi. Raket uğurla Atlantik okeanındakı bərpa gəmisinə eniş edərək 32-ci uçuşu üçün hazır vəziyyətə gətirildi. SpaceX mühəndisləri “Falcon 9” raketlərini 40 dəfəyə qədər uçuş etməsi üçün sertifikatlaşdırma işləri aparırlar. Şirkət bu il indiyə qədər 132 “Falcon 9” missiyasını tamamlayıb və bununla da keçən ilki ümumi uçuş sayını artıq üstələyib. Şirkətin bu həftəsonu öz rekordunu yeniləməsi gözlənilir.