Tramp Administrasiyası Süni İntellekt (Sİ) Qanunları ilə Bağlı Ştatlara Qarşı Federal Mübarizəni Niyə Dayandırdı?

Tramp administrasiyası uzun müddət ştat səviyyəsində tətbiq edilən Süni İntellekt (Sİ) tənzimləməsini hədəf alırdı. Prezident hətta bu həftə sosial media paylaşımında bildirmişdi ki, sənayeyə “50 Ştatın Müxtəlif Tənzimləyici Rejimləri əvəzinə vahid Federal Standart” lazımdır. Bu bəyanat administrasiyanın Sİ qaydaları ilə bağlı mərkəzləşdirilmiş yanaşmasının əsasını təşkil edirdi. Bununla birlikdə, son xəbərlər Vaşinqtonun ştatların səlahiyyətlərini məhdudlaşdırmaq üçün başlatdığı cəhdlərdə kəskin bir geri çəkilmənin olduğunu göstərir. Administrasiyanın bu qəfil pauzası federal hökumətin Sİ tənzimləməsi sahəsindəki aqressiv müdaxilə planlarında ciddi bir dönüşdən xəbər verir.

Əvvəlcə Trampın “Böyük Gözəl Qanun Layihəsi” ştatların Sİ tənzimləməsinə 10 illik qadağa tətbiq etməyi nəzərdə tuturdu. Lakin Senat bu mübahisəli bəndi 99-1 səslə səsvermə nəticəsində qanun layihəsindən çıxardı. Bu uğursuzluqdan sonra administrasiya strategiyanı dəyişdi. Administrasiyanın hazırladığı icra sərəncamı layihəsində yeni bir yanaşma irəli sürülmüşdü: bu sərəncam ştatların Sİ qanunlarına qarşı iddialar qaldırmaq missiyası ilə bir Sİ Məhkəmə İşləri üzrə Xüsusi Qrup yaratmalı idi. Daha da irəli gedərək, bu layihəyə görə mübahisəli Sİ qanunlarını qəbul edən ştatlar federal genişzolaqlı internet maliyyələşdirməsini itirmək təhdidi ilə üzləşəcəkdi. Bu addım administrasiyanın ştatlara təsir etmək üçün böyük iqtisadi rıçaqlardan istifadə etmək niyyətində olduğunu göstərirdi.

Lakin Reuters agentliyinin xəbərlərinə əsasən, bu icra sərəncamı layihəsi hazırda təxirə salınıb. Sərəncam imzalanmış olsaydı, böyük ehtimalla ciddi siyasi müqavimətlə qarşılaşardı. Hətta əvvəlki qadağa təklifini kəskin tənqid edən Respublikaçılar da daxil olmaqla, siyasi dairələrdən böyük etirazlar gözlənilirdi. Federal hökumətin Sİ qaydalarını mərkəzləşdirmək istəyi, yerli idarəetmə prinsiplərinə zidd olduğu üçün, bəzi partiya üzvləri arasında narazılıq doğurmuşdu. İcra sərəncamının dayandırılması, administrasiyanın daxili siyasi müqavimət və məhkəmə çətinliklərinin xərclərini qiymətləndirdiyini göstərir.

Süni İntellektin tənzimlənməsi mövzusu Silicon Valley-də də ciddi mübahisələrə səbəb olur. Bəzi sənaye fiqurları - xüsusilə Tramp administrasiyası ilə yaxın əlaqələri olanlar - Sİ təhlükəsizliyi haqqında qanunları dəstəkləyən Anthropic kimi şirkətləri hücumlara məruz qoyublar. Onlar bu şirkətləri "Sİ qorxu yaratmaqda" günahlandırırlar. Ştatların öz Sİ təhlükəsizlik standartlarını yaratmaq cəhdləri, məsələn, Kaliforniyanın SB 53 qanunu, federal nəzarət tərəfdarları ilə texnoloji təhlükəsizlik və yerli idarəetməni dəstəkləyənlər arasında dərin fikir ayrılığı yaratmışdır. Administrasiyanın mübarizədən geri çəkilməsi, bu fikir ayrılığının hələ də həll edilmədiyini və ştatların öz qaydalarını inkişaf etdirmək üçün daha çox fürsət qazandığını göstərir.