Tramp və Si Cinpin Çinin TikTok Sazişini Cümə Axşamı Tamamlayacaq - Xəzinədarlıq Katibi Açıqladı

ABŞ və Çin “TikTok” platforması ilə bağlı böyük razılığa gəlib. Bu barədə ABŞ Xəzinədarlıq katibi Scott Bessent məlumat verib. Onun sözlərinə görə, hər iki ölkə əməliyyatı yekunlaşdırmağa tam hazırdır.

Bessent CBS telekanalında yayımlanan "Face the Nation" proqramında çıxışı zamanı bu razılaşmanın son mərhələyə çatdığını təsdiqləyib. O bildirib ki, hələ ötən ay Madrid danışıqları zamanı çərçivə sazişi əldə edilmişdi, lakin indi bütün detallar tam həll olunub. Katib qeyd etdi ki, ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Çin lideri Si Cinpin TikTok əməliyyatını cümə axşamı günü Koreyada rəsmən tamamlamağı planlaşdırırlar. Bessent, onun əsas vəzifəsinin Çinin razılaşmaya təsdiq verməsinə nail olmaq olduğunu və bu məqsədə müvəffəqiyyətlə çatdığını vurğulayıb. Qeyd edək ki, Tramp əvvəllər TikTok-un sahibi “ByteDance” şirkətinin tətbiqi satması və ya ABŞ-da qadağan edilməsi tələbini irəli sürən qanunun son müddətini dəfələrlə uzatmışdı. Məsələnin aktuallığı beynəlxalq siyasət və texnologiya təhlükəsizliyi baxımından çox yüksək idi.

İcra sərəncamının şərtlərinə əsasən, TikTok-un ABŞ-dakı fəaliyyəti, o cümlədən əsas texnoloji hissələri ciddi nəzarət altına düşəcək. Tətbiqin tövsiyə alqoritmi, mənbə kodu və məzmunun moderasiyası funksiyalarına yeni təyin olunmuş Direktorlar Şurası nəzarət edəcək. Müqaviləyə görə, təhlükəsizlik əməliyyatlarının həyata keçirilməsi məsuliyyəti “Oracle” şirkətinin üzərinə düşür. Bu yeni birgə müəssisənin investorları sırasında Trampın müttəfiqi Larri Ellisonun rəhbərlik etdiyi “Oracle”, həmçinin “Fox Corp” (Fox News-un sahibi), “Andreessen Horowitz” və “Silver Lake Management” kimi tanınmış qurumlar yer alır. Fox şirkətinin sazişdə iştirakı Trampın özü tərəfindən də təsdiqlənmişdi. Bu addımlarla ABŞ hökuməti, məlumatların Çin hökumətinin əlinə keçməsi riskini sıfıra endirməyə çalışır.

Scott Bessent bu açıqlamaları verərkən Malayziyanın Kuala Lumpur şəhərində yerləşirdi. Eyni zamanda, həmin şəhərdə ABŞ və Çin ticarət danışıqçıları arasında tariflər və bir sıra digər iqtisadi məsələlər barədə də ticarət sazişi üçün çərçivə razılaşması əldə edilib. ABŞ-ın ticarət danışıqçısı Jamieson Greer jurnalistlərə danışarkən, müzakirələrdə nadir torpaq mineralları mövzusunun da yer aldığını bildirdi. Bu minerallar yarımkeçiricilərin və digər vacib texnoloji məhsulların istehsalı üçün əvəzolunmazdır. Çin daha əvvəl bu mineralların ixracına nəzarəti gücləndirəcəyini bəyan etmişdi. Greer, danışıqlar masasında ticarət barışığının müddətinin uzadılması da daxil olmaqla, bir çox əlaqəli mövzunun müzakirə olunduğunu təsdiqləyib. Bu hadisələr iki qlobal gücün yalnız bir texnologiya şirkəti üzərində deyil, daha geniş iqtisadi münasibətlərində irəliləyiş əldə etdiyini göstərir.