Vençur Kapitalistləri Erkən Mərhələdə Olan Süni İntellekt Şirkətlərini "Kral Təyin Etmə" Strategiyası ilə Necə Seçir?

Oktyabr ayının əvvəllərində, süni intellekt əsaslı müəssisə resurs planlaması (ERP) startapı olan DualEntry, Lightspeed və Khosla Ventures-in rəhbərliyi ilə 90 milyon dollarlıq A Seriyası yatırım aldığını elan etdi. Cəmi bir yaşı tamam olan bu şirkətin dəyəri 415 milyon dollar qiymətləndirildi.

DualEntry Oracle NetSuite kimi köhnə proqram təminatlarını əvəz etmək, gündəlik işləri avtomatlaşdırmaq və proqnozlaşdırıcı məlumatlar vermək məqsədi daşıyır. Yüksək səviyyəli vençur kapitalistləri (VC) tərəfindən verilən bu böyük investisiya, startapın gəlirlərinin inanılmaz sürətlə artdığına işarə edirdi. Lakin maraqlıdır ki, bu razılaşmaya pul yatırmaqdan imtina edən bir VC, avqust ayında qiymətləndirmə apararkən DualEntry-nin illik təkrarlanan gəlirinin (ARR) cəmi 400,000 dollar ətrafında olduğunu bildirdi. Şirkətin həmtəsisçisi bu rəqəmi inkar edərək, razılaşma bağlanan zaman gəlirin "bundan xeyli yüksək" olduğunu dedi. Beləliklə, gəlirə nisbətən bu qədər yüksək qiymətləndirmə, aparıcı VC şirkətləri arasında getdikcə adi bir investisiya strategiyasına çevrilməkdədir və bu taktika "kral təyin etmə" (kingmaking) adlanır.

"Kral təyin etmə" strategiyası rəqabətli bir kateqoriyada seçilmiş bir startapa böyük həcmdə maliyyə yatırmaq deməkdir. Bunun məqsədi, həmin şirkətə rəqiblərini kölgədə qoyacaq dərəcədə əhəmiyyətli bir kapital üstünlüyü verməkdir ki, bu da bazarda dominantlıq illüziyası yaradır. Bu yanaşma yeni deyil, lakin onun tətbiq edilmə vaxtı kəskin şəkildə dəyişib. Scale Venture Partners-in tərəfdaşı Jeremy Kaufmann qeyd edir ki, vençur kapitalistləri həmişə rəqibləri qiymətləndirib və kateqoriyada kimin qalib gələcəyinə dair mərc ediblər. Əsas fərq budur ki, bu qərar artıq çox erkən mərhələdə verilir. Angular Ventures-in tərəfdaşı David Peterson bu aqressiv erkən maliyyələşdirmənin əvvəlki investisiya dövründən fərqləndiyini bildirir. 2010-cu illərdə bu taktika "silah olaraq kapital" adlandırılırdı, lakin Uber və Lyft kimi şirkətlərdə belə, böyük maliyyələşdirmə adətən C və ya D Seriyaları mərhələsindən sonra başlayırdı.

DualEntry-nin rəqibləri olan Rillet və Campfire kimi startapların investorları da eyni dərəcədə böyük kapitalın köməyi ilə öz yatırımlarının uğurlu olmasını istəyirlər. Rillet avqust ayının əvvəlində, cəmi iki ay əvvəl 25 milyon dollarlıq A Seriyası yatırım aldıqdan sonra, 70 milyon dollarlıq B Seriyası yatırımı topladı. Oxşar şəkildə, Campfire AI ardıcıl maliyyələşdirmə raundları keçirdi. Şirkət 35 milyon dollarlıq A Seriyasını elan etdikdən bir neçə ay sonra, 65 milyon dollarlıq B Seriyası yatırımı əldə etdi. AI ERP bu cür startapların ardıcıl olaraq sürətli pul topladığı müxtəlif süni intellekt tətbiqi kateqoriyalarından yalnız biridir. Foundation Capital-ın tərəfdaşı Jaya Gupta bu tendensiyanın digər sahələrdə də (məsələn, IT xidmətlərinin idarə edilməsi və SOC uyğunluğu) yayıldığını, A Seriyasından qısa müddət sonra B Seriyası raundlarının reallaşdığını deyir. Bir çox VC şirkəti etiraf edir ki, bu cür çoxsaylı investisiya raundları alan AI startaplarının illik gəlirləri hələ də tək rəqəmli milyonlarla dollar səviyyəsində qalır.

"Kral təyin etmə" strategiyasının səmərəli olub-olmaması ilə bağlı bütün vençur kapitalistləri eyni fikirdə olmasa da, startapın xərcləri az olsa belə, böyük miqdarda kapital təklif etməyin müəyyən faydaları var. Məsələn, böyük müəssisə alıcıları yüksək maliyyələşmə alan startapların bazarda daha uzun müddət qalacağına inanırlar. Bu isə onları mühüm proqram təminatı satınalmaları üçün əsas seçim edir. Məsələn, investorlar hüquq sahəsindəki AI startapı olan Harvey-in böyük hüquq firmalarını cəlb etməsinə məhz bu strategiyanın kömək etdiyini deyirlər. Hərçənd, tarix göstərir ki, kütləvi kapitalizasiya uğur zəmanəti vermir; logistika şirkəti Convoy-un bağlanması və skuter şirkəti Bird-ün iflası buna sübutdur. Lakin bu nümunələr böyük VC firmalarını narahat etmir. Onlar süni intellekt üçün böyük imkan kimi görünən kateqoriyaya mərc etməyə üstünlük verirlər və erkən yatırım etməyi seçirlər. Çünki, Petersonun dediyi kimi: "Hər kəs güc qanununun (power law) dərsini tamamilə mənimsəyib. Əgər Uber-in erkən yatırımçısı olsaydınız, heç vaxt həddindən artıq pul ödəməmiş olardınız."