Altshaymer xəstəliyinə qarşı təbii qoruma kəşf edilib

Vaşinqton və Kaliforniya universitetlərindən olan beynəlxalq alimlər qrupu Altshaymer, Parkinson və digər neyrodegenerativ xəstəliklərin dağıdıcı təsirlərindən beyni qorumağa kömək edən yeni bir RNT molekulu tapıb. Bu mühüm elmi iş "Molecular Psychiatry" jurnalında dərc edilib. Kəşf edilən bu molekul "FAM151B-DT" adını daşıyan uzun qeyri-kodlaşdırıcı RNT-dir. Tədqiqatlar göstərir ki, Altshaymer xəstəliyi, frontotemporal demensiya və digər patologiyalardan əziyyət çəkən insanların beynində bu RNT-nin səviyyəsi kəskin şəkildə azalır. Alimlər müəyyən ediblər ki, bu RNT molekulu hüceyrələrdə "zülal balansı"nın tənzimlənməsində birbaşa iştirak edir.

FAM151B-DT neyronların ölümünə səbəb olan qüsurlu zülalların hüceyrələrdən təmizlənməsində böyük rol oynayır. Bu zülallara xüsusilə "tau" və "α-sinuklein" kimi toksik birləşmələr daxildir. Tədqiqatçılar laboratoriyada bu molekulun funksiyasını sınaqdan keçiriblər. Onlar "FAM151B-DT"ni süni şəkildə "söndürəndə" hüceyrələr özlərini təmizləmək qabiliyyətini itirdi. Hüceyrələrin təbii yenilənmə prosesi olan autofagiya ciddi şəkildə pozulub. Bu pozulma nəticəsində toksik zülal yığıntıları daha sürətlə toplanıb.

Əksinə, alimlər həmin RNT-nin aktivliyini artırdıqda, vəziyyət fərqli oldu. Bu, hüceyrələrin özünü təmizləmə mexanizmlərini işə saldı və zədələnmiş zülalların miqdarını nəzərəçarpacaq dərəcədə azaltdı. Bu eksperimental nəticələr göstərir ki, "FAM151B-DT" beyin xəstəliklərinə qarşı orqanizmin təbii müdafiə mexanizmidir. Layihə müəllifləri hesab edirlər ki, bu molekul gələcəkdə hazırda sağalmaz hesab edilən neyrodegenerativ xəstəliklərin müalicəsi üçün çox perspektivli bir hədəf ola bilər.