Çində sənaye istehsalı oktyabrda cari ilin ən aşağı səviyyəsinə enib

Çinin sənaye istehsalı və pərakəndə satışları oktyabr ayında bir illik müddətin ən zəif artım tempini göstərdi. Bu, 19 trilyon dollarlıq ixracyönümlü iqtisadiyyatı yenidən qurmaq üçün Pekin hökuməti üzərindəki təzyiqi ciddi şəkildə artırır. Bu zəif nəticələr ölkənin iqtisadi artımı üçün riskləri yüksəldən ABŞ ilə ticarət münaqişəsi və zəif daxili tələbat şəraitində ortaya çıxıb.

Milli Statistika Bürosunun (NBS) açıqladığı məlumata görə, oktyabr ayında sənaye istehsalı illik müqayisədə cəmi 4,9% artıb. Bu rəqəm, sentyabr ayında qeydə alınan 6,5% artımla müqayisədə xeyli aşağıdır və 2024-cü ilin avqustundan bəri müşahidə olunan ən aşağı səviyyədir. Bu geriləmə iqtisadiyyatın ümumi sürətinin azaldığını göstərir. Hökumətin iqtisadi fəallığı qaldırmaq üçün apardığı səylərə baxmayaraq, sənaye nəhəngi olan Çin, hətta yeni sənaye parklarının, elektrik yarımstansiyalarının və bəndlərin tikintisi kimi dövlət xərcləmələrindən yalnız məhdud artım əldə edə bilir.

İqtisadçılar qeyd edirlər ki, Çin iqtisadiyyatı bir neçə tərəfdən təzyiqlə üzləşir. HSBC-nin Asiya üzrə baş iqtisadçısı Fred Nyuman bildirib ki, ABŞ idxal tarifləri səbəbindən güclü ixrac artımını gələn il davam etdirmək çətin olacaq. Buna görə də, ölkənin iqtisadi inkişafı üçün daxili tələbatın yaranan azalmanı kompensasiya etməsi gərəkir. Nyumanın fikrincə, əhəmiyyətli əlavə stimul paketləri olmadan həm investisiya, həm də istehlakda son dövrdəki yavaşlamanı geri qaytarmaq müşkül ola bilər. Xarici tələbatdakı risklər Pekini daxili bazarı gücləndirməyə məcbur edir.

Oktyabr ayında bəzi əsas göstəricilərdə də narahatlıq doğuran geriləmələr müşahidə edilib. Müxtəlif vergi güzəştləri və dövlət subsidiyalarının tədricən ləğv edilməsindən əvvəl artım proqnozları verilməsinə baxmayaraq, Çində avtomobil satışları səkkiz aylıq artım tempini azaldıb. Bu azalma daha da təəccüblüdür, çünki dördüncü rüb adətən avtomobil satışları üçün ən aktiv mövsümdür. Bundan əlavə, əsas kapitala qoyulan investisiya da azalıb. İlk 10 ayda investisiya qoyuluşu illik 1,7% geriləyib. Bu, gözlənilən 0,8%-lik azalmadan daha dərin bir düşüşdür. Bu rəqəm yanvar-sentyabr aylarında qeydə alınan 0,5% geriləmə ilə müqayisədə də pisdir. Bütün bu zəif nəticələrə baxmayaraq, Economist Intelligence Unit-in baş iqtisadçısı Syu Tyançenə görə, Çinin illik 5% hədəfinə çatmaq üçün dördüncü rübdə yalnız 4,5-4,6% artım göstərməsi kifayətdir.