Hesablama Palatası: Dövlət borcu və büdcə gəlirlərinin artımı arasında disbalans var

Hesablama Palatası "2026-cı il dövlət büdcəsi haqqında" qanun layihəsinə verdiyi Rəydə ortamüddətli perspektivdə ciddi bir disbalansın müşahidə olunduğunu bildirir. Bu disbalans dövlət borcunun sürətli artması ilə büdcə gəlirlərinin məhdud artımı arasında yaranıb. Palatanın bu qənaəti göstərir ki, gələcək illərdə maliyyə idarəçiliyi baxımından çətinliklər yarana bilər. Sənədə əsasən, disbalansın artması borca xidmət xərclərinin fiskal yükdə payını artıracaq.

Bu vəziyyət hökumətin fiskal manevr imkanlarını məhdudlaşdırır. Hesablama Palatası hesab edir ki, bu məhdudiyyət prioritet xərclərin maliyyələşdirilməsinə təsir riskini yarada bilər. Yəni, borca xidmət xərcləri artdıqca, digər ictimai və sosial layihələrə ayrılan vəsaitin həcmi azalma təhlükəsi ilə üzləşəcək.

Təqdim edilən məlumatlar ortamüddətli dövr üçün ciddi fiskal riskləri ön plana çıxarır. Proqnozlara görə, bu ilin sonuna dövlət borcunun (xarici və daxili) həcmi 25,4 milyard manat səviyyəsində formalaşacaq. Bu göstərici proqnozlaşdırılan ÜDM-in 19,6%-nə bərabər olacaq. Maliyyə Nazirliyinin "2026-cı il və sonrakı üç il üçün dövlət büdcəsinin layihəsi üzrə gəlir və xərclərin proqnozu"nda isə daha kəskin fərqlər görünür. Ortamüddətli dövrdə dövlət borcunun həcmi təqribən 24,5% artacağı halda (cari 25,7 milyard manat səviyyəsi ilə müqayisədə), dövlət büdcəsinin gəlirləri dövrün sonuna cəmi 1,5 milyard manat, yaxud 3,9% artacaq.

Bu rəqəmlər göstərir ki, gəlirlərin artım tempi borcun artım tempindən dəfələrlə aşağıdır. Bu cür disbalans maliyyə sabitliyi üçün narahatedici bir vəziyyət yaradır və borcun idarə edilməsi sahəsində diqqətli addımlar atılmasını tələb edir.