Bayraktar KIZILELMA PUA-sının Hava-Hava Raketi Sınağı Dünya Mətbuatında Böyük Əks-Səda Doğurdu

Türkiyənin ilk pilotsuz döyüş təyyarəsi (PUA) olan Bayraktar KIZILELMA aviasiya tarixində görüş xəttindən kənar hava-hava raketi istifadə edərək reaktiv mühərrikli hədəfi vuran ilk pilotsuz döyüş aparatı kimi tarixə düşdü. Bu möhtəşəm uğur dünya mediasında geniş əks-səda yaratdı. "Baykar" şirkətinin tamamilə milli resurslar və orijinal layihələndirmə ilə hazırladığı KIZILELMA ilə Sinop sınaq poliqonunda aparılan bu test, pilotsuz döyüş təyyarəsinin reaktiv hədəfi hava-hava raketi ilə vurduğu ilk uğurlu sınaq kimi qeyd olunur.

Rusiyanın TASS xəbər agentliyi bu nailiyyəti yüksək qiymətləndirərək, KIZILELMA-nın görüş xəttindən kənar raketlə supersonik reaktiv hədəfi məhv edən ilk pilotsuz döyüş təyyarəsi kimi dünya aviasiya tarixində mühüm mərhələ açdığını bildirdi. Rusiyanın RİA Novosti agentliyi isə əlavə etdi ki, PUA-ların əksəriyyəti havadan yerə əməliyyatlar üçün nəzərdə tutulsa da, KIZILELMA hava-hava döyüş qabiliyyətini sübut edən dünyadakı ilk və yeganə pilotsuz platformadır. Çinin "Sinxua" (Xinhua) agentliyi uğurun arxasındakı mühəndislik inteqrasiyasına diqqət çəkərək, bu inkişafın KIZILELMA-nın bütün sistemlərinin - sensor birləşməsi, radar imkanları, uçuş nəzarəti alqoritmləri və yerli raket texnologiyasının vahid hədəfə doğru mükəmməl işlədiyini göstərdiyini vurğuladı.

Tarixi sınaq üçün Merzifon 5-ci Əsas Reaktiv Bazasından havaya qalxan 5 ədəd F-16 qırıcısı Sinop səmalarında Bayraktar KIZILELMA ilə birləşdi. KIZILELMA F-16-larla beşli kol uçuşu həyata keçirərək, gələcəyin hava döyüşü konsepsiyasını nümayiş etdirdi və insanlı-pilotsuz birgə əməliyyatların mümkünlüyünü göstərdi. Ssenariyə görə, atılan yüksək sürətli reaktiv mühərrikli hədəf KIZILELMA-nın üzərində yerləşən və ASELSAN tərəfindən hazırlanmış MURAD AESA radarı ilə aşkar edilərək izləməyə alındı. Hədəf dəqiq işarələndikdən sonra, KIZILELMA qanad altında daşıdığı TÜBİTAK SAGE tərəfindən hazırlanan GÖKDOĞAN Görüş Xəttindən Kənar Hava-Hava Raketini atdı. Milli raket hədəfi tam isabətlə vurdu. Belçika mərkəzli "Avropa Müdafiə Sənayesi" saytı bu testi "mühüm bir dönüş nöqtəsi" kimi xarakterizə etdi və PUA-nın görüş xəttindən kənar hədəflərə qarşı işləmə qabiliyyətini təsdiqlədiyini bildirdi.

Bu tarixi atış testi gələcəyin hava döyüşü strategiyalarının necə formalaşacağını aydın göstərir. Yunanıstanın "ptisi" xəbər saytı Türkiyənin bu uğurunun dünyada bir ilk olduğunu və hava qüvvələri döyüşünə yeni bir ölçü qazandırdığını qeyd etdi. İsrailin "Maariv" qəzeti isə Türkiyənin qlobal bir irəliləyiş etdiyini vurğulayaraq, bu əməliyyatın "beynəlxalq hava silahlanma yarışında yeni bir səhifə açdığını" bildirdi. Ərəb dünyasının nüfuzlu qəzetlərindən olan "Əl-Qüds" KIZILELMA-nın bu qabiliyyətlərinin Qərb, Rusiya və Çin qırıcısı istehsalçılarını düşündürdüyünü yazdı. AZƏRTAC isə Bayraktar KIZILELMA-nın PUA-larla hava döyüşündə yeni bir səhifə açdığını bildirərkən, Baykar-ın 2024-cü ildə Türkiyənin ümumi müdafiə və aviasiya ixracının dörddə birini təmin etdiyini xəbər verdi.

KIZILELMA mövcud döyüş təyyarələrinə nisbətən çox daha aşağı radar izi (RKA) ilə seçilir. Üzərindəki qabaqcıl sensorlar sayəsində düşmən təyyarələrini onlar özləri tərəfindən aşkarlanmadan uzaq məsafədən aşkar edə bilir. "Görülmədən görən, vurulmadan vuran" adlandırılan bu yeni konsepsiya sayəsində Bayraktar KIZILELMA, hava döyüşlərində üstünlük əldə edən mühüm bir platforma olacaq.