Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətində Prezident Seçkiləri: Tufan Erhürman Qalib Gəldi - Türkiyədən Gələn Ziddiyyətli Reaksiyalar

Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətində (ŞKTC) keçirilən prezident seçkilərində səsvermə prosesi başa çatdıqdan sonra, səslərin sayımı da yekunlaşdı. ŞKTC Yüksək Seçki Komissiyasının (YSK) nəzarəti altında aparılan sayımlar nəticəsində, qeyri-rəsmi məlumatlara görə, Cümhuriyyətçi Türk Partiyasının (CTP) sədri Tufan Erhürman seçki yarışının qalibi elan edildi. YSK sədri Bertan Özerdağın açıqlamasına əsasən, Erhürman səslərin 62,76 faizini qazanıb. Müstəqil namizəd və hazırkı Prezident Ersin Tatar isə 35,81 faiz səslə ikinci yerdə qalıb. Seçkidə iştirak nisbəti 64,87 faiz səviyyəsində qeydə alınıb, digər namizədlərin səs faizləri isə 1%-dən aşağı olub. Bu nəticə, ŞKTC-nin beş illik yeni siyasi kursunu təyin etməklə yanaşı, Kipr məsələsindəki danışıqların gələcək istiqamətini də göstərir.

Seçki kampaniyası dövründə əsas müzakirə mövzusu Kipr probleminin həlli yolları olmuşdu. Qeyri-rəsmi nəticələrə görə ipi öndə gətirən Tufan Erhürman, məsələnin çözümü üçün Yunan Kipr İdarəçiliyi (GKİY) ilə federasiya modelini əsas hədəf göstərirdi. Ona qarşı çıxan və 5 il ərzində prezident vəzifəsini icra edən Ersin Tatar isə Türkiyənin də dəstəklədiyi iki dövlətli həll modelini müdafiə edirdi. Bu iki fərqli siyasi baxışın toqquşması, seçkilərin regional siyasət üçün nə qədər əsaslı olduğunu ortaya qoyur. Erhürmanın qələbəsi, Kipr türk xalqının xarici siyasət məsələlərində hansı istiqaməti seçdiyini göstərir və beynəlxalq sülh danışıqlarının formatına ciddi təsir göstərə bilər.

Seçki nəticələrinin elan edilməsindən sonra Türkiyə siyasətində ziddiyyətli bir reaksiya meydana çıxdı. Milliyyətçi Hərəkat Partiyasının (MHP) sədri Dövlət Baxçəli olduqca sərt bir çağırışla çıxış etdi. O, seçkiyə qatılımın aşağı olduğunu iddia edərək, ŞKTC parlamentinin dərhal toplanmasını və seçki nəticələrini qəbul etmədiyini elan etməsini istədi. Baxçəli, Kipr türklüyünün taleyinin bu cür az iştirakla təmsil oluna bilməyəcəyini vurğuladı. Bundan başqa, o, ŞKTC parlamentinin federasiyaya qayıdışın qəbul edilməyəcəyini bəyan etməklə yanaşı, həm də ölkənin Türkiyə Respublikasına qatılması barədə qərar qəbul etməli olduğunu söylədi. Bu çağırış Türkiyənin daxili siyasətində səs-küyə səbəb oldu və ŞKTC-nin statusu ilə bağlı gərgin müzakirələri artırdı.

Dövlət Baxçəlinin mübahisəli çıxışına baxmayaraq, Türkiyə Cümhuriyyətinin rəsmi qurumları ŞKTC-dəki demokratik prosesi yüksək qiymətləndirdi. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan sosial media hesabı üzərindən paylaşdığı mesajda, seçkilərdə qeyri-rəsmi nəticələrə görə qalib gələn Tufan Erhürmanı təbrik etdi. Ərdoğan, bu seçkilərin Kipr Türk Cümhuriyyətinin demokratik yetkinliyini bir daha göstərdiyini bildirdi. O, Türkiyənin ana vətən və zəmanətçi ölkə olaraq, ŞKTC-nin suverenlik hüquqlarını və maraqlarını hər cür platformada müdafiə etməyə davam edəcəyini vurğuladı. Vitse-prezident Cevdət Yılmaz və Xarici İşlər Nazirliyi də Erhürmanı təbrik edərək, Türkiyənin Kipr türk xalqının rifahına dəstək verməyə və daima onların yanında olmağa davam edəcəyini bəyan etdilər. Bu rəsmi bəyanatlar, rəhbərliyin dəyişməsinə baxmayaraq, Türkiyənin ŞKTC-yə dair strateji öhdəliklərinin qətiyyətli qaldığını göstərir.