Ziraat Katılımın Baş Direktoru: Afrikadakı İlk Türk Bankıyıq və Kənd Təsərrüfatında Qazanc-Zərər Ortaqlıqlarını Tətbiq Etmək İstəyirik

Ziraat Katılımın Baş Direktoru Metin Özdemir, Anadolu Agentliyinin Maliyyə Masasında cari gündəm və bankın fəaliyyətləri ilə bağlı qiymətləndirmələr aparıb. İstanbul Maliyyə Mərkəzinin (İMM) dəstəyi ilə keçirilən tədbirdə çıxış edən Özdemir, bankın Afrikada ilk Türk bankı adını qazandığını xüsusi vurğulayıb. O bildirib ki, Sudan və Somalidəki filialları sayəsində həm Türkiyədən olan, həm də yerli müştərilərin dünya bazarlarına çıxışını asanlaşdırmaqda və pul köçürmələrini sürətləndirməkdə böyük rol oynamağa başlayıblar.

Özdemir vurğulayıb ki, bu regional fəaliyyətlər ciddi məmnuniyyətlə qarşılanır. O əlavə edib ki, "Ziraat Katılım" markasının gücü və bankın 10 il ərzində gəldiyi mövqe xarici qurumlar tərəfindən yaxından izlənir və qiymətləndirilir. Bankın marka dəyəri bütün dünyaya yayılıb, xüsusən də Yaxın Şərq və Afrika regionlarında iştirak maliyyəsinə maraq göstərən ölkələrdə bu missiyanı davam etdirmək istəyirlər. Baş Direktor qeyd edib ki, "Ziraat Katılım" ailəsi olaraq gələcəkdə həm ölkə daxilində, həm də xaricdə sektorun böyüməsi üçün əllərindən gələn səyi göstərəcəklər. Onlar eyni zamanda iştirak maliyyəsi prinsiplərinə uyğun işləyən regional bank və qurumlarla tez-tez görüşlər keçirir, xüsusən beynəlxalq bazara sukuk buraxılması prosesində digər banklar və maliyyə quruluşları ilə daimi əlaqə saxlayırlar.

Metin Özdemir davamlılıq (sürdürülebilirlik) anlayışının iştirak maliyyəsi ilə yaxın olduğunu, çünki bu prinsiplərin insan və ətraf mühitin sağlamlığına zərər verəcək işlərə sərmayə qoyulmasına imkan vermədiyini bildirib. Bankın Məsləhət Şuraları ətraf mühitə zərər verəcək investisiyaların maliyyələşdirilməsinin qarşısını alır. Baş Direktor qeyd edib ki, inkişaf etmiş ölkələrin ətraf mühitə vurduğu ziyan daha böyükdür və onların öz aralarında belə tənzimləmələr etməsi müsbət addımdır. Bizim beynəlxalq ticarətə tam inteqrasiya olmamız üçün bu cür tənzimləmələrin tələblərinə uyğunluq vacibdir, çünki bu qaydalara əməl etməmək cərimələrə səbəb ola bilər. Müştərilərin zərər görməməsi üçün onları bu tənzimləmələrə uyğunlaşdırmaq lazımdır. Bank bu sahədə təşviq yaratmaq məqsədilə, davamlılıq sektorlarına sərmayə qoyulduqda daha əlverişli maliyyələşmə şərtləri təklif edə bilir. "Ziraat Katılım" artıq "yaşıl sukuk" buraxmağa başlayıb və bu yolla əldə edilən maliyyə vəsaitlərini iqlim qanunlarına uyğun layihələrə daha münasib qiymətlərlə yönəldir. O əlavə edib ki, bank bu mövzu aktuallaşmamışdan əvvəl, 2021-ci ildə ilk davamlılıq strategiya sənədini hazırlamışdı, 2023-cü ildə isə bu sənədi yeni rəsmi tənzimləmələrə uyğunlaşdırıb.

Ətraf mühitin qorunması sahəsində atılan praktik addımlara gəlincə, Metin Özdemir "Sıfır Tullantı Layihəsi"nə keçən ilk iştirak bankı olduqlarını deyib. Bank, layihəyə başladığı ilk gündən dəstək verir və bütün filiallarda, həmçinin baş idarədə tullantıları sinifləndirərək təkrar emala göndərilməsinə şərait yaradır. O, Türkiyədə tətbiq edilən iştirak maliyyəsi modelinin İMM-ə və Türkiyəyə xas bir model olmasını vacib hesab edir. Özdemir deyib ki, Türkiyə öz standartlarını formalaşdırarkən Malayziya və Körfəz regionu kimi təcrübəli yerlərdən ilham alır, lakin məqsəd Türkiyəyə özəl bir iştirak maliyyəsi mühiti yaratmaqdır. Bu sahədə İslam İnkişaf Bankının ətrafında toplaşan qurumlarla daimi əlaqə saxlayırlar. Bank rəhbəri əlavə edib ki, həm elektrikli nəqliyyat vasitələrinin istifadəsi, həm də elektrik sərfiyyatına qənaət edilməsi məqsədilə daxili tədbirlər görülməyə başlanıb.

Kənd təsərrüfatı dəstəkləri haqqında danışan Özdemir, "Ziraat" adının bu sahədəki önəmini xatırladıb. O bildirib ki, 2023-cü ilin fevralından etibarən, dövlətin kənd təsərrüfatı təşviqlərini xüsusilə iştirak maliyyəsi prinsiplərinə həssas yanaşan vətəndaşlara təklif etməyə başlayıblar. Bu, illərdir bu imkanlardan faydalana bilməyən müştərilər üçün böyük bir ehtiyacı qarşılayıb. Material və bəzi tələbatların qarşılanmasında "murabaha" məhsulundan, maşın avadanlıq alımlarında isə maliyyə kirayəsi (lizinq) məhsulundan istifadə olunur. Lakin bank rəhbəri kooperativçiliyin inkişafı və qazanc-zərər ortaqlıqlarının ("mudaraba" və "müşaraka") genişləndirilməsi ilə bağlı çoxlu tələblərin olduğunu deyib. Özdemir, dünyada və Türkiyədə bu cür ortaqlıqların inkişafının gözlənildiyini ifadə edib. Onlar kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq kimi sahələrdə də belə layihə ortaqlıqları yaratmaq niyyətindədirlər. Əsas məqsəd qazanc-zərər ortaqlıqlarını kənd təsərrüfatı sektoruna gətirməyə öncüllük etməkdir. O qeyd edib ki, istixanaçılıq (örtü altı istehsal) bu iş üçün çox uyğundur və tezliklə bu sahədə layihələri həyata keçirmək arzusundadırlar, bununla da sadəcə subsidiyalı kredit verməklə yox, fərqli məhsullarla da bu sektoru dəstəkləyəcəklər.