Sequoia Partnyoru Roelof Bota: Vençur Kapitalı Əmlak Sinfi Deyil - Həddindən Artıq Pul Şirkətlərə Ziyan Verir

“Sequoia” şirkətinin idarəedici partnyoru Roelof Bota, "TechCrunch Disrupt 2025" konfransında maraqlı bir tezislə çıxış edib. O, vençur sənayesinin əslində bir əmlak sinfi olmadığını və sadəcə Silikon Vadisinə daha çox pul axıtmağın daha keyfiyyətli şirkətlər yaratmadığını iddia edir. Bu fikir, son illərdə sürətlə böyüyən vençur bazarının səmərəliliyi haqqında ciddi suallar doğurur.

Bazar ertəsi günü "TechCrunch Disrupt"un əsas səhnəsində verdiyi müsahibədə Bota, vençur investisiyasını "gəlirsiz risk" kimi təsvir edib. O bildirib ki, Kapital Aktivlərinin Qiymətləndirilməsi Modelini (CAPM) öyrənmiş hər kəs bu ifadənin arxasındakı zarafatı anlayır. Bota, vençur kapitalının tarixi ilə bağlı araşdırmalara əsaslanaraq, bu aktivin digər əmlak sinifləri ilə qeyri-əlaqəli olduğunu qeyd edir. Məhz bu əlaqəsizlik, bir çox investorun (ayıran şəxslərin) portfelin müəyyən faizini vençura yönəltməli olduğu fikrini yaratmışdı. Nəticədə, vençur kapitalına daha çox maliyyə vəsaiti axını baş verdi.

Lakin reallıq budur ki, Bota'nın fikrincə, həqiqətən əhəmiyyət kəsb edən şirkətlərin sayı çox məhduddur. O, Silikon Vadisinə əlavə pul yatırmağın daha çox böyük şirkət yaratmayacağını, əksinə mövcud keyfiyyəti seyrəldəcəyini vurğulayıb. Bota əlavə edib ki, bu vəziyyət az sayda xüsusi şirkətin inkişaf etməsini çətinləşdirir. O, 20 il əvvəl "Sequoia"ya qoşulanda ABŞ-da cəmi 1000 vençur firması olduğu halda, hazırda bu rəqəmin 3000-ə çatdığını qeyd edib. Firmaların sayının bu dərəcədə artması rəqabəti artırır, lakin Bota görə, nəticələrin keyfiyyətini aşağı salır.

Bota 2003-cü ildə "Sequoia"ya gələrkən mobil cihazların mövcud olmadığını və bulud hesablamaları texnologiyasının hələ yaranmadığını xatırladır. O zaman planetdə təxminən 300 milyon insanın internetə çıxışı var idi. Bu gün isə imkanların miqyası tamamilə başqadır. Texniki rəqəmlərə baxsaq, son 20 ildə sənayedə təxminən 380 milyard dollardan çox gəlirli nəticələr əldə olunub. Bota bu rədəmin böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini etiraf etsə də, sənayeyə daha çox pul tökülməsinin bu böyüməni miqyaslamağa davam edəcəyinə inanmır. O, kapitalın artımının məhdud sayda həqiqi yenilikçilər üçün problemlər yaratdığını düşünür.