Diqqəti yenidən toplamağın sirri aşkarlanıb - TƏDQİQAT

Massaçusets Texnologiya İnstitutunun (MIT) alimləri beynin diqqəti dağıldıqdan sonra tapşırığa necə qayıtdığını araşdırıblar. Yeni tədqiqat beynin düşüncəni bərpa etmək üçün istifadə etdiyi mexanizmi üzə çıxardı. Məlum olub ki, beyində yaranan xüsusi dalğalar diqqəti düzgün istiqamətə yönəltməyə kömək edir.

Professor Earl K. Millerin sözlərinə görə, bu fırlanan dalğalar beynin əsas funksiyasını bərpa edir. Tədqiqat heyvanlar üzərində aparıldı; onlara yaddaş tapşırıqları verildi və diqqətləri qəsdən fərqli amillərlə yayındırıldı. Alimlər yüksək düşüncə mərkəzi hesab edilən prefrontal korteksdə yüzlərlə neyronun fəaliyyətini izlədilər. Onlar beləliklə, diqqətin bərpa prosesini dərindən öyrəndilər. Nəticələr göstərir ki, beyin fokusunu itirəndə bu daxili tənzimləmə sistemi işə düşür.

Diqqət dağıldıqdan sonra neyronların fəaliyyətində qeyri-adi bir “fırlanma” müşahidə edildi. Sanki beyin öz balansını yenidən tapmaq üçün bir dövrə vururdu. Alimlər müəyyən etdilər ki, bu fırlanmanın tamlığı tapşırığın uğuru ilə birbaşa əlaqəlidir. Əgər bu fırlanma tam şəkildə baş verirdisə, heyvanlar tapşırığı düzgün yerinə yetirirdi. Əksinə, əgər dalğa yarımçıq qalırdısa, səhvlərin sayı artırdı. Bu nəticə sübut edir ki, beyin diqqəti bərpa etmək üçün müəyyən bir fırlanma vaxtına ehtiyac duyur.

Tədqiqatçılar, həmçinin, bu fırlanan dalğaların sadəcə nəzəri, riyazi model olmadığını təsdiqlədilər. Onlar beynin səthində müşahidə olunan həqiqi, fiziki dalğalanmalardır. Professor Millerin fikrincə, bu mexanizm beynin enerji baxımından səmərəli bir şəkildə işləməsinə imkan yaradır. O, bunu beynin “analoq hesablamalar” aparmaq üsulu kimi izah edir. Bu kəşf diqqətin idarə olunması və beynin ali funksiyaları haqqında biliklərimizi artırır, gələcəkdə diqqət pozğunluqlarının müalicəsi istiqamətində yeni elmi addımlar atılmasına yol açır.