Marta Kos: Orta Dəhliz digər marşrutlara etibarlı alternativ olmalıdır

Avropa İttifaqı (Aİ) Transxəzər nəqliyyat marşrutunu, yəni Orta Dəhlizi, şimal dəhlizinə etibarlı və uzunmüddətli alternativə çevirməyə qətiyyətlə sadiqdir. Bu barədə Aİ-nin genişlənmə məsələləri üzrə komissarı Marta Kos məlumat verib. O, bu açıqlamanı Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə açılacaq Transxəzər nəqliyyat dəhlizi və nəqliyyat əlçatanlığı üzrə investor forumu ərəfəsində edib. Komissar bu marşrutun əhəmiyyətini izah etdi. Orta Dəhliz Çin, Orta Asiya, Cənubi Qafqaz və Qara dənizi Avropa ilə birləşdirən dəmir yolları və liman şəbəkəsindən ibarətdir. Kos bildirdi ki, bu dəhliz, onun üzərində yerləşən bütün ölkələr üçün böyük geosiyasi və iqtisadi faydadır.

Komissarın sözlərinə görə, Orta Dəhliz boyunca yük daşınması həcmi 2022-ci ildən bəri artıq dörd dəfə artıb. O qeyd etdi ki, əgər investisiyalar diqqətlə yönəldilərsə, tutumu artırmaq və mövcud maneələri aradan qaldırmaq mümkündür. Belə olan halda, yük daşınması 2030-cu ilə qədər üçqat arta bilər. Bu planlar və lazımi investisiyaların müzakirəsi Daşkənddəki forumun əsas mövzusu olacaq. Marta Kos həmçinin Aİ-nin öz təcrübəsinə istinad edərək xəbərdarlıq etdi. O bildirdi ki, tək bir ölkəyə və ya mənbəyə həddindən artıq asılılıq o ölkəni zəif edir. Bu vəziyyət enerji şantajına, vacib xammal çatışmazlığına və ya rəqəmsal texnologiyalardan həddindən artıq asılılığa səbəb ola bilər, sonda isə fəaliyyət azadlığını məhdudlaşdırır.

Kos vurğuladı ki, nəqliyyat infrastrukturuna, rəqəmsal və enerjiyə əlçatanlığa qoyulan sərmayələr daha çox imkan yaradır və şantaj riskini azaldır. Transxəzər nəqliyyat dəhlizi Aİ-nin "Global Gateway" strategiyasının flaqman təşəbbüsüdür. Bu strategiya Avropa ilə Mərkəzi Asiyanı birləşdirməyi hədəfləyir. Azərbaycan Asiya ilə Avropa arasındakı bu marşrutun qovşağında yerləşdiyinə görə, bu təşəbbüs üçün əsas mərkəz sayılır və onunla birbaşa əlaqəlidir. Beynəlxalq tərəfdaşlıq üzrə komissar Jozef Sikela da tədbirdə Marta Kosla yanaşı iştirak edəcək.