Ukrayna Sülh Danışıqları: Putin Geri Çəkilməyə Hazırlaşmır - Danışıqlar Nəyi Göstərir?

Ən son Ukrayna diplomatiyası raundunun Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin hazırkı əhval-ruhiyyəsi və niyyətləri barədə nə dediyi bütün dünyanı düşündürür. Əldə edilən nəticələr göstərir ki, Kreml lideri hələlik sülh müqaviləsi imzalamağa hazır deyil. Xüsusilə də hazırda masada olan razılaşma variantlarını qəbul etmək niyyətində yoxdur.

Moskvada ABŞ-ın xüsusi nümayəndəsi Stiv Uikoff və Donald Trampın müşaviri Cared Kuşnerin iştirakı ilə keçirilən beş saatlıq danışıqlardan sonra, Kreml xarici siyasət üzrə köməkçisi Yuri Uşakov şərh edib ki, "hələlik heç bir kompromis variantı tapılmayıb." Bu barışmaz nəticə heç də təəccüblü sayılmaz, çünki dövlət başçısı son günlərdə olduqca sərt bəyanatlar verirdi. Vladimir Putin bu müharibədə qəti şəkildə qalib gəldiyinə inanır və indi dayanmaq üçün uyğun zaman olmadığını düşünür. Rusiya dörd ilə yaxındır ki, Ukraynaya qarşı tammiqyaslı işğal aparır və bu müddət ərzində ağır itkilərə və iqtisadi zərərə məruz qalsa da, prezidentin əqidəsi dəyişməyib. O, Qərbin də məhz belə düşünməsini istəyir: guya heç nə onun qarşısına qoyduğu siyasi məqsədlərə çatmasına mane ola bilməz.

Rusiya prezidentinin çıxışları onun mövqeyini daha da kəskinləşdirir. O, müxtəlif bəyanatlarda Ukrayna rəhbərliyini "oğru xunta" adlandırıb, Avropa liderlərini sülh səylərinə qəsdən mane olmaqda günahlandırıb və Rusiyanın döyüş meydanında təşəbbüsü qəti şəkildə əlində saxladığını vurğulayıb. Son vaxtlarda Rusiya televiziya kanalları Putini hərbi geyimdə göstərirdi; o, guya cəbhə xəttinin xəritələrini diqqətlə nəzərdən keçirir və hərbi qazanclar elan edirdi. Lakin Ukrayna tərəfi və beynəlxalq müşahidəçilər bu iddiaların çoxunu təkzib edir. Analitiklər qeyd edir ki, Putin sanki əyləci, sükanı və arxaya sürət qutusu olmayan bir avtomobil kimidir; magistral yolda tam sürətlə irəliləyir. Dörd illik işğaldan sonra "Putin avtomobili"nin yoldan çıxması, geri dönməsi və ya dayanması ilə bağlı heç bir əlamət yoxdur. O, rəqiblərinin - istər Avropa liderləri, istər Tramp administrasiyası, istərsə də Prezident Zelenski - heç kimin onu istiqamətini dəyişməyə məcbur edə bilməyəcəyini düşünmələrini arzulayır.

Müharibənin davam etməsi üçün davamlı maliyyə təminatı tələb olunur, eynilə avtomobilin hərəkəti üçün yanacaq kimi. Beynəlxalq sanksiyalara baxmayaraq, Rusiya hökuməti hələlik Ukraynaya qarşı apardığı müharibəni maliyyələşdirə bilir. Lakin ölkə daxilində iqtisadi təzyiqlər getdikcə artmaqdadır: neft və qazdan əldə edilən gəlirlər azalır, büdcə kəsiri isə böyüyür. Hətta Putin özü də bəzi problemlərin olduğunu qəbul edərək, iqtisadiyyatdakı "balanssızlıqlardan" danışmışdı. Bu həftə o etiraf edib ki, "Bir neçə sektorda istehsal həcmi bu il nəinki artmadı, əksinə azaldı. Biz belə tendensiyalardan razıyıqmı? Xeyr." Əsas naməlum amil isə budur: iqtisadi narahatlıqlar nə vaxtsa Kremlin hərbi strategiyasına təsir göstərəcəkmi, yoxsa döyüş meydanındakı hesablamalar maliyyə vəziyyətindən asılı olmayaraq eyni qalacaq?