COI Energy Böyük Şirkətlərin İstifadə Edilməmiş Elektrik Enerjisini Satmasına Necə Şərait Yaradır?

Böyük müəssisələrin və çoxbinalı kampusların elektrik enerjisi təchizatı məsələsində mövcud paylama sistemi köhnəlmişdir. Fərdi ev sahibləri faktiki istifadə etdikləri enerjiyə görə ödəniş etsələr də, böyük kampusların hər ay standart bir maksimum güc həcmi alması tələb olunur. Bu güc həcmi şirkətin nadir hallarda, məsələn, yalnız bir iş mövsümündə istifadə edə biləcəyi ən yüksək tələbata əsaslanır. Nəticədə, şirkətlər çox vaxt istifadə etmədikləri elektrik enerjisinə pul xərcləyirlər.

Bu vəziyyət COI Energy-nin qurucusu və baş icraçı direktoru SaLisa Berrieni uzun illər narahat edib. Mexaniki mühəndislik (və daha sonra MBA) dərəcəsi aldıqdan sonra, Berrien PECO, ConEdison və Exelon kimi iri kommunal şirkətlərində, eləcə də təmiz enerji ilə məşğul olan startaplarda 25 il enerji mühəndisi kimi çalışmışdır. O, bu sahəni şəxsi təcrübəsi səbəbindən seçmişdi. Uşaqlığında ailəsi bəzən elektrik pulunu ödəyə bilmirdi. O, TechCrunch-a verdiyi müsahibədə bildirir ki, tez-tez işıqsız qalırdılar və bu, uşaqlıq dövründə onun özgüvənini aşağı salmışdı. Mühəndis olaraq elektrik şirkətində işə başlayanda, ətrafındakılar onun bu addımını tənqid edirdilər, çünki energetika sahəsi "ağ, kişi dominantlığı olan, durğun bir sahə" hesab olunurdu. Lakin Berrien üçün bu, şəxsi bir missiya idi. O, heç bir uşağın işıqsız qalmaması üçün elektrik enerjisini daha səmərəli və əlçatan etmək istəyirdi.

Berrien illərlə müştəri əməliyyatları, ağıllı şəbəkələr və təmiz enerji proqramları üzərində işləmişdir. Mühəndis kimi, o, müəssisələrin enerji səmərəliliyini yaxşılaşdırmaq və istehsal xəttlərindəki maneələri aradan qaldırmaq üçün tövsiyələr verirdi. O, həmçinin böyük verilənlərdən (big data) istifadə edərək enerji səmərəliliyini necə artırmağı öyrəndi. Lakin hər kəsin diqqətindən kənarda qalan əsas problem qalırdı: şirkətlər istifadə etdiklərindən qat-qat çox enerjini ayırır və bunun ödənişini edirdilər. Ticarət müştəriləri daim ondan niyə artıq pul ödədiklərini soruşurdular. Berrien cavab olaraq bir sual verdi: "Niyə siz sadəcə istifadə etdiyiniz qədər ödəməyəsiniz?" Bu sualın cavabı onun üç (və artmaqda olan) patent almasına və COI Energy-ni qurmasına gətirib çıxardı.

COI Energy-nin həlli eyni kommunal xidmət şirkətində fəaliyyət göstərən müəssisələr üçün yaradılmış bir bazardır. Bu bazar sayəsində şirkətlər COI-nin məlumatlar əsasında ehtiyac duymayacağını proqnozlaşdırdığı enerji həcminin bir hissəsini sata bilərlər. COI, enerjinin istifadəsini ölçmək üçün hər bir müştəri obyektinə patentli enerji qeydiyyat cihazı (gateway) quraşdırır. Bu sistem mövcud bina və SCADA sistemləri ilə uyğunlaşa bilir. Məlumat toplandıqdan sonra platforma şirkətin nə qədər elektrikə ehtiyac duyacağını 90 gün əvvəldən dəqiq proqnozlaşdırır. Bundan sonra müəssisə istifadə edilməmiş enerjinin hansı hissəsini satmaq istədiyinə qərar verir. COI həmin gücə görə biznesə pul ödəyir, alıcılar isə onu bazardan COI-dən alırlar. Startap hələ pre-seed mərhələsində olsa da, Morgan Stanley, Chloe Capital və digər investorlardan 3.5 milyon dollar toplayıb və hazırda minimum 50 binaya malik beş pilot müştəri ilə işləyərək gəlir gətirir. Şirkət Kaliforniya, Florida, Massaçusets və Nyu-York ştatlarında fəaliyyət göstərir və 2026-cı ildən başlayaraq İsveçrənin milli enerji siyasətində tərəfdaş olmaq üçün danışıqlar aparır.

COI Energy təkcə iqtisadi model təklif etmir, həm də sosial missiya daşıyır. Uşaqlıqdakı çətinliklərini xatırlayan Berrien, bizneslərin platforma üzərindən əldə etdikləri qənaətin 1%-nin az təminatlılara enerji ehtiyacları ilə kömək edən qeyri-kommersiya təşkilatlarına bağışlanmasını qərara alıb. Bu proqram "Kilowatt for Good" adlanır və faturaların ödənilməsinə, binaların istilik izolyasiyasına və günəş enerjisi proqramlarına yardım edir. Berrienin məqsədi istifadə edilməmiş gücü israf etmək əvəzinə, onun bölüşdürülməsini təmin edən texnologiya təklif etməkdir. Bu yolla həm planet daha yaxşı hala gəlir, həm şirkətlərin xərcləri azalır, həm də cəmiyyətlərə dəstək verilir. Qeyd edək ki, COI Energy TechCrunch Disrupt 2025 tədbirinin Startup Battlefield Top 20 finalçısıdır və bu həftə San-Fransiskoda öz texnologiyasını təqdim edəcək.